014 - Elk mens heeft een handboek dat je maar beter kan volgen.

Elk mens heeft een handboek en als je in de omgang met die persoon tegen de regels van het handboek ingaat, dan zal je relatie met die persoon stroef verlopen. Ook al is je manier van doen van jou uit gezien nog zo logisch. Je kan maar beter het handboek leren kennen en ernaar handelen, dan is het leven met die persoon een stuk eenvoudiger.

Met negen kleinkinderen, zie je al die verschillen in karakters heel erg duidelijk. Maar erachter komen wat er in het handboek staat en hoe je er het beste mee om moet gaan, kan nog een hele speurtocht zijn. 

Ik pas elke twee weken een avond op, op twee van mijn kleindochters. De oudste van de twee - nu zeven jaar - heeft een bepaalde eigenschap, die ik ook bij mezelf herken: hoge hoogtes en diepe dalen. Het is een erg enthousiaste en initiatiefrijke dame die alles en iedereen op sleeptouw neemt en van alles regelt, zo jong als ze is. Maar ze kan ook in de mineur schieten en dan is het drama niet te overzien. Dan wordt de hele woonwijk bij elkaar gebruld.

Nou vinden kinderen het nooit leuk als zij naar bed moeten en proberen ze allerlei trucs uit om tijd te rekken. Maar in dit geval ontwikkelde zich een patroon dat van kwaad tot erger ging. Zo sprong ze eens op van bed en rende in haar pyjama naar beneden, door huis, door de achtertuin om zich aan haar moeder vast te klampen, die met de fiets in de hand stond om te vertrekken.
Laatst gebeurde het dat zij bij het tandenpoetsen al krijsend en schreeuwend als een koalabeertje aan moeders been hing, die haar vermanend toesprak met: maar je weet dat ik wegga heh. Deze negatieve stemming sloeg bovendien over op de jongste van de twee, zodat we met twee brulaapjes zaten. De enige manier om uit deze situatie te komen was dat moeder verdween. Ik moest de oudste lang genoeg vasthouden en kalmerend toespreken, tot ik zeker wist dat moeder van huis weg was. Toen liet ik haar los. Ze rende weg en kwam na een tijdje bedremmeld terug toen ze geconstateerd had dat ma inderdaad weg was. Ze keek me een beetje verontschuldigend aan.
Ik had inmiddels de jongste gekalmeerd en bracht haar naar bed. Ga je ook liggen meisje, zei ik, dan kom ik zo nog even bij je. En dat was goed.
Zolang moeder in beeld was, was er drama. Zodra ze vertrokken was, was het over. Ik moest maar eens een goed gesprek hebben.

Jullie zijn in een patroon terecht gekomen, zei ik, wat niemand leuk vindt. Jij niet, zij niet, de jongste niet, ik niet. Er is geen standaard oplossing voor zoiets, want dit heb ik ook nog nooit eerder meegemaakt. Maar je moet gewoon eens experimenteren door op een totaal andere manier te reageren op haar om zo te kijken of je deze uitkomst kan voorkomen.
Of ik ideeën had hoe. Ik stelde voor dat we misschien haar zelf konden laten beslissen wanneer mama weg zou gaan. We hadden namelijk ook enorme drama’s meegemaakt bij de tandarts waar ze van tevoren zei dat ze flink zou zijn, maar volledig door het lint ging toen puntje bij paaltje kwam. Ze moest daarna naar een speciaal instituut waar ze in opbouwende sessies haar voorbereidden op de daadwerkelijke behandeling. Toen er weer een keer een tand bijna uitviel vanwege het wisselen, mocht niemand met de beste wil van de wereld daar aankomen. Toen haar moeder zei: dan moet je het zelf maar doen, trok ze hem er zonder een kik te geven uit!

Dus stelde ik een volgende keer aan de eettafel voor aan de moeder: zullen we vandaag oefenen?
Wat oefenen, vroeg de dame in kwestie bloednieuwsgierig. Met de blik van verstandhouding die ik kreeg, dacht ik, ok let’s do it.
Ik legde haar rustig uit hoe het drama verlopen was de vorige keer en dat dit eigenlijk voor niemand leuk was. En dat de jongste zelfs ook gaat flippen. Dat mama eigenlijk heel graag gewoon afscheid zou willen nemen zonder toestanden. En dat we best begrijpen dat zei het vervelend vindt dat zij weggaat. En dat zij met zeven jaar eigenlijk best oud genoeg is om dat al te kunnen. Dus misschien kunnen we eens een keer oefenen dat mama weggaat en dat we dat op zo’n manier doen, zoals papa en mama ook afscheid nemen.

Oh ja, dat was goed hoor. Mama nam afscheid, ging weg. Niks aan de hand. 

Enkele dagen later dat ik weer daar was, begon ik met: oudste, ik ben supertrots op je.
Ik weet wat je bedoelt, zei ze!!
Vandaag gaat mama weer weg, vervolgde ik, en je hebt het de vorige keer zo goed gedaan, dus misschien kunnen we het vandaag ook weer zo doen?
Wel, geen probleem en het wonderbaarlijke is dat het sindsdien ook geen issue meer geweest. 

Wow, dat ging veel gemakkelijker dan ik had gedacht. Haar ruim van tevoren inlichten en haar daarmee zelf de keuze en dus ook verantwoordelijk voor haar gedrag te geven, bleek de sleutel te zijn.
Maar de grootste verandering had plaatsgevonden bij haar moeder. In plaats van tegen de regels van haar dochters handboek in te gaan en daardoor de situatie juist te verergeren, volgt ze nu het handboek. En dat maakt het leven voor iedereen zoveel eenvoudiger en aangenamer.

 

Zo, dat moest ik even kwijt.