028 - Ik vroeg AI om de al dan niet historiciteit van de opstanding van Jezus te bespreken. Dit was het antwoord...

De opstanding van Jezus Christus is een van de belangrijkste gebeurtenissen in de christelijke geschiedenis. Het is de centrale gebeurtenis waarop het christelijk geloof is gebouwd en is al eeuwenlang een onderwerp van debat en controverse. Hoewel veel christenen geloven dat Jezus historisch uit de dood is opgestaan, hebben anderen de geldigheid van deze bewering in twijfel getrokken.

Het bewijs voor de opstanding van Jezus komt uit de verslagen in het Nieuwe Testament van de Christelijke Bijbel. De vier evangeliën, geschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes, beschrijven allemaal de gebeurtenissen rond de opstanding van Jezus. Volgens deze verslagen werd Jezus gekruisigd en begraven in een graf, maar drie dagen later bleek het graf leeg te zijn en verscheen Jezus aan zijn volgelingen.

Naast de nieuwtestamentische verslagen zijn er ook buitenbijbelse bronnen die getuigen van het bestaan van Jezus en zijn kruisiging. Zo schreef de Romeinse historicus Tacitus over de kruisiging van Jezus in zijn Annalen, en ook de joodse historicus Josephus schreef over Jezus in zijn Antiquities of the Jews.

"Er zijn ook buitenbijbelse bronnen die getuigen van het
bestaan van Jezus en zijn kruisiging." 

Ondanks dit bewijs hebben sommige geleerden en sceptici de historiciteit van de opstanding in twijfel getrokken. Een argument tegen de opstanding is dat de verslagen in de evangeliën eenvoudigweg mythen of legendes zijn die door de vroegchristelijke gemeenschap zijn verzonnen om de reputatie van Jezus te versterken. Dit argument kan echter niet de dramatische verandering in het gedrag van Jezus' volgelingen na zijn dood verklaren. De discipelen, die eens bang en ontmoedigd waren, werden plotseling moedig en zelfverzekerd, zelfs ondanks vervolging en dood. Dit suggereert dat ze iets heel bijzonders hadden meegemaakt, zoals de opstanding van Jezus.

Een ander argument tegen de opstanding is dat het lege graf het resultaat zou kunnen zijn van een samenzwering of een vergissing. Sommige sceptici hebben gesuggereerd dat het lichaam van Jezus werd gestolen door zijn volgelingen, of dat de vrouwen die het lege graf ontdekten gewoon naar de verkeerde plek gingen. Deze verklaringen houden echter geen rekening met het feit dat de discipelen de opstanding niet verwachtten en aanvankelijk sceptisch waren toen ze erover hoorden. Bovendien is de bewering dat de vrouwen naar het verkeerde graf zijn gegaan onwaarschijnlijk, aangezien ze bij de begrafenis aanwezig waren en zouden hebben geweten waar Jezus werd begraven.

Jezus overwon de dood

Er zijn ook alternatieve verklaringen voor de opstanding die door geleerden zijn voorgesteld. Een van die verklaringen is de zwijmeltheorie, die suggereert dat Jezus niet werkelijk aan het kruis stierf, maar slechts flauwviel of in coma raakte. Volgens deze theorie werd Jezus later nieuw leven ingeblazen en ontsnapte hij uit het graf. Deze theorie geeft echter geen verklaring voor het feit dat Jezus voor zijn kruisiging zwaar werd geslagen en gegeseld, waardoor het onwaarschijnlijk was dat hij de beproeving had kunnen overleven.

"Een van de alternatieve verklaringen is de zwijmeltheorie."

Concluderend, hoewel de opstanding van Jezus Christus een onderwerp van discussie en controverse blijft, zijn er sterke aanwijzingen die de bewering ondersteunen dat Jezus historisch uit de dood is opgestaan. De verslagen in het Nieuwe Testament en de getuigenissen van vroegchristelijke ooggetuigen getuigen van de realiteit van deze gebeurtenis, en alternatieve verklaringen geven geen verklaring voor al het beschikbare bewijsmateriaal. Voor veel christenen is de opstanding een bron van hoop en inspiratie, omdat het de kracht van God toont om de dood te overwinnen en eeuwig leven te bieden aan iedereen die gelooft.

(De VOLLEDIGE bovenstaande tekst is gegenereerd door CHATGPT als antwoord op de vraag: bespreek of Jezus historisch is opgestaan of niet. Het is daarna vertaald vanuit het Engels naar het Nederlands.
Vervolgens gaf ik dit antwoord: Ik zou zeggen dat het feit dat er water en bloed uit de zij van Jezus kwam, nadat Hij met een speer was doorboord, een beter bewijs is van Zijn dood dan alleen geslagen en gegeseld te worden. Daarop kwam de volgende respons:)

Ja, je hebt gelijk. Het feit dat er water en bloed uit de zijde van Jezus kwam toen Hij met een speer werd doorboord, is een sterk bewijs van Zijn dood. Deze gebeurtenis wordt beschreven in het evangelie van Johannes, waar staat dat nadat Jezus gekruisigd was, een soldaat kwam en zijn zijde doorboorde met een speer, en "onmiddellijk kwam er bloed en water uit" (Johannes 19:34).

Dit detail is belangrijk omdat het een medisch feit is dat wanneer een persoon sterft, het bloed begint te stremmen of stollen en het serum zich scheidt van het bloed, wat resulteert in de vorming van een waterige vloeistof die serumtranssudaat wordt genoemd. Het feit dat er zowel bloed als water uit Jezus' zijde kwam, suggereert dat Hij al enige tijd dood was en dat het bloed al begon te stollen en het serum ervan was afgescheiden.

"Als bloed begint te stremmen of stollen vormt zich een waterige vloeistof dat
serumtranssudaat genoemd wordt."

Bovendien zou het feit dat Jezus werd geslagen, gegeseld en vervolgens gekruisigd een enorme stress op zijn lichaam hebben gelegd, en het is onwaarschijnlijk dat hij zo'n beproeving zou hebben overleefd. Medische experts hebben bevestigd dat het fysieke trauma dat Jezus zou hebben doorstaan, voldoende zou zijn geweest om Zijn dood te veroorzaken, vooral gezien het feit dat Hij al verzwakt was door de geseling en andere vormen van fysieke mishandeling die Hij had ondergaan voorafgaand aan de kruisiging.

Over het algemeen levert het feit dat er water en bloed uit Jezus' zijde kwam toen Hij met een speer werd doorboord, een sterk bewijs van Zijn dood op, en voegt het gewicht toe aan de bewering dat Hij historisch uit de dood was opgestaan. Deze gebeurtenis, samen met het lege graf en de ooggetuigenverslagen van de discipelen, levert overtuigend bewijs voor de realiteit van de opstanding en is een hoeksteen van het christelijk geloof.

 

Zo, dat moest de AI even kwijt.

027 - Wat heeft Petrus met de sleutels van het Koninkrijk gedaan?

In Mattheüs 16 zegt Jezus dat Hij Petrus de sleutels van het Koninkrijk van de hemel zal geven.

Mattheüs 16:18 En Ik zeg u ook dat u Petrus bent, en op deze petra (rots) zal Ik Mijn gemeente bouwen, en de poorten van de hel zullen haar niet overweldigen.
19 En Ik zal u de sleutels van het Koninkrijk der hemelen geven; en wat u bindt op de aarde, zal in de hemelen gebonden zijn; en wat u ontbindt op de aarde, zal in de hemelen ontbonden zijn.

Nou moet ik bekennen dat ik dit altijd een lastige tekst gevonden heb. Hoezo krijgt Petrus de macht om te binden en ontbinden? En wat betekent dat? Dat wij mensen kunnen vergeven, of ook niet? En dat dat dan in de hemel ook zo is? Is dit alleen maar waar voor Petrus, of geldt dit in Petrus voor ons allemaal op een bepaalde manier? En hoezo werd de kerk op Petrus gebouwd? Het lijkt er meer op dat de kerk door Paulus gebouwd werd. De naam van Petrus komt 56 keer voor in het boek Handelingen, die van Saulus 24 keer en Paulus 127 keer. Dat is samen drie keer zoveel. Petrus komt voor in de hoofdstukken 1 tot 15 en dan neemt Paulus het over vanaf de hoofdstukken 7 tot 28. Petrus heeft twee brieven geschreven, Paulus veertien.
Zonder Paulus bestond het Nieuwe Testament niet. Het lijkt er meer op dat de kerk door Paulus gebouwd is.
Dus wat betekent het dan dat Petrus de sleutels van het Koninkrijk kreeg en wat heeft hij ermee gedaan?

Zoals zo vaak is het antwoord te vinden in het Eerste Testament. In Jesaja 22 is een profetie te vinden over Eljakim, waarin in vers 22 inhoudelijk hetzelfde gezegd wordt, alleen in andere woorden. Maar we halen de hele profetie er even bij:

Jesaja 22:20 Op die dag zal het gebeuren
dat Ik Mijn dienaar Eljakim, de zoon van Hilkia, zal roepen.
21 Ik zal hem bekleden met uw gewaad,
hem uw gordel ombinden,
en uw heerschappij zal Ik in zijn hand leggen.
Hij zal als een vader zijn voor de inwoners van Jeruzalem
en voor het huis van Juda.
22 En Ik zal de sleutel van het huis van David op zijn schouder leggen.
Als hij opendoet, zal niemand sluiten.
Als hij sluit, zal niemand opendoen.
23 Ik zal hem als een pin vastslaan in een stevige plaats,
zodat hij een erezetel zal zijn voor het huis van zijn vader.
24 Dan zal men heel het gewicht van het huis van zijn vader aan hem hangen, de spruiten en de loten, al het kleine vaatwerk, van het vaatwerk van de schalen tot het vaatwerk van de kruiken toe.
25 Op die dag, spreekt de HEERE van de legermachten, zal die pin, vastgeslagen in een stevige plaats, weggenomen worden. Hij zal er afgehakt worden en vallen, en de last die eraan hangt, zal afgesneden worden, want de HEERE heeft gesproken.

In Jesaja 36 en 37 wordt Eljakim inderdaad hoofd van de hofhouding genoemd. Maar verder horen we niet meer over hem. Het zijn allemaal veel te grote woorden die over Eljakim uitgesproken zijn. Maar doordat Jezus dezelfde strekking over Petrus uitspreekt, mogen we dit als een profetie zien over Petrus. Het leven van Eljakim wordt gebruikt als een voorbeeld om over iets groters en in de toekomst te vertellen. En wat zien we dan?

• De sleutel van het huis van David... Voor Eljakim was dat vrij letterlijk. Voor Petrus is het huis van David, het huis/de tempel van de Zoon van David (zie vorige column).
• Petrus zal - ondanks zijn verloochening - vastgeslagen worden op een stevige plaats, zodat hij een erezetel zal zijn voor zijn hemelse Vader. Dit zien we gebeuren in Johannes 21:15-17 waar Jezus hem drie keer vraagt of hij van Hem houdt en Petrus in ere hersteld wordt.
• De HELE huishouding wordt aan hem gehangen. Voor Eljakim betekende dat uiteraard ook dat hij de afwas moest regelen en de zorg voor alle mensen had. Maar bij Petrus is het vaatwerk een beeld van mensen. Het hele volk dat God volgt, zal aan hem hangen.
• Die pin zal weggenomen worden... hier staat de dood van Petrus benoemd, zoals Jezus hem ook vertelt in de volgende verzen in Johannes 21:18-19.
• De last die eraan valt zal afgesneden worden... het huis van de Zoon van David zal afgesneden worden van het natuurlijke Juda. Hier wordt het schisma, de scheuring benoemd tussen de Kerk en Judaïsme.

Wat Petrus met de sleutels gedaan heeft, staat beschreven in Handelingen 10 en 11. Door de geschiedenis van de Romeinse hoofdman Cornelius heeft God Petrus gebruikt om de deuren van het huis van de Zoon van David - dat is het Koninkrijk van God - te OPENEN/ontsluiten/ontbinden voor de afgodenvolken. Daarna is Paulus door die door Petrus geopende deuren gegaan om gemeenten te stichten overal in het Romeinse Rijk.
En weet je nog (Hebreeën 3:6): Zijn huis... dat zijn wij. Daarom hangen wij allemaal aan de sleutelbos van Petrus.

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

026 - Het huis dat God voor David bouwt

Profetieën nemen vaak lokale, plaatselijke gebeurtenissen als voorbeeld voor geestelijke waarheden, toekomstige zaken of juist ook Messiaanse dingen. Als zodanig zijn het vergelijkingen of parabels, maar niet op de manier zoals wij graag zouden willen. Namelijk dat er een verhaal verteld wordt en daarna de uitleg volgt. Het lokale en geestelijke of toekomstige staat vaak in één en dezelfde profetie door elkaar, alsof het één verhaal is. Dit wordt ook wel aangeduid als ‘profetisch perspectief’. Daarmee wordt bedoeld dat de profeet als het ware twee bergtoppen beschrijft alsof het er één is, terwijl het dal in tijd tussen die twee niet zichtbaar is. Dat is voor ons even wennen, want onze breinen zijn heel erg getraind in: schrijf-exact-wat-je-bedoelt-zonder-dubbele-bodems. Maar als je het eenmaal doorhebt, dan is het goed te herkennen.

De profetie die David krijgt als hij voor God een tempel wil bouwen, is een mooi voorbeeld daarvan. Het is te vinden in 2 Samuël 7. Te lang om hier helemaal te citeren, maar haal het er desnoods even bij.
David zit in zijn huis, terwijl de ark van God in een tent staat. David vraagt dan aan de profeet Nathan of hij voor God een huis mag bouwen. Het antwoord van God is dan van de orde: ha ha grapjas, denk jij dat jij voor Mij een huis van hout kan bouwen? Heb ik ooit tegen Israël gezegd dat ze dat moesten doen? Ik weet iets veel beters: IK ga voor JOU een huis bouwen!

2 Samuël 7:11b Ook maakt de HEERE u bekend dat de HEERE voor ú een huis zal maken.
12 Wanneer uw dagen voorbij zijn en u met uw vaderen ontslapen bent, zal Ik uw nakomeling na u, die uit uw lichaam voortkomt, doen opstaan en Ik zal zijn koningschap bevestigen.
13 Die zal voor Mijn Naam een huis bouwen, en Ik zal de troon van zijn koningschap voor eeuwig bevestigen.

Een tempel gemaakt van levende stenen

Nu zou je dit zo kunnen lezen, dat Salomo als nazaat van David een tempel zal maken en dat DAT het huis is dat God voor David bouwt. Zo begrijpen orthodoxe Joden het in ieder geval. Toch kan dat hier niet bedoeld zijn, want er staat dat nadat David ontslapen is er nog een nazaat van hem zal komen die het eeuwige Koningschap krijgt. Het natuurlijke koningschap van Juda is vanaf Zerubbabel uitgestorven. Salomo is daarom hoogstens een beeld en een voorbeeld van die latere Nazaat.
David begrijpt dat ook zo op die manier, want hij zegt:

2 Samuël 7:19 En dit was in Uw ogen nog gering, Heere HEERE, en U hebt ook nog over het huis van Uw dienaar gesproken tot in verre tijden; en dit overeenkomstig de wet van de mensen, Heere HEERE!

David begrijpt dat God niet spreekt over het heden en zijn al bestaande nazaat Salomo. God spreekt over een verre toekomst en een Nazaat die uit hem zal voortkomen ‘naar de wetmatigheid van de menselijke afstamming’. God spreekt over de Messias, waarvan wij inmiddels weten dat het Jezus is.
En door deze Messias... zal God dus voor David een huis bouwen!

Dit betreft voor alle duidelijkheid NIET het volk Israël, want, dat is het huis van Jakob. We spreken met ‘het huis van David’ over een koningshuis. Als het gaat om natuurlijke afstammelingen van David, dan moeten we concluderen dat we het zicht daarop TOTAAL kwijt geraakt zijn. Niemand weet meer met zekerheid wie een natuurlijke afstammeling van David is of niet. Zodanig zelfs dat orthodoxe Joden zo ongeveer zeggen: ach, God weet wel wie van David afstamt, dus als de echte messias opstaat, zal die wel van David afstammen.

Nee, het huis dat God voor David bouwt, is een tempel, zoals Salomo ook een tempel bouwde. David noemt die betreffende Nazaat van hem, door de Geest van God zelfs een Hoeksteen (Psalm 118:22). Is dat een hoeksteen gebakken van klei? Natuurlijk niet. Het is een levende hoeksteen. Daarom wordt de tempel die Messias Hoeksteen gaat bouwen voor David óók gebouwd van levende stenen (1 Petrus 2:4-5). Of zoals Hebreeën 3:6 zegt: Zijn huis zijn wij.

Daarom is ‘het huis van David’ uiteindelijk dus het huis van de Zoon van David, dat is de tempel gemaakt van levende stenen... dat zijn wij. Wij zijn koningskinderen.

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

025 - Genesis 3 beschrijft OOK de val van de duivel

In Genesis 3 vinden we de geschiedenis van Adam en Eva in de Hof van Eden, die Gods gebod overtreden en daardoor hun eigen leven en dat van de hele mensheid in het soort van ellende storten dat wij nog dagelijks meemaken. Dit wordt ‘de zondeval’ genoemd.

Wat veel mensen niet doorhebben is dat niet alleen de val van de mens, maar ook de val van de duivel erin beschreven wordt. Openbaring 20:2 helpt ons om dat te begrijpen, want daar staat:

Openbaring 20:2 En hij greep de draak, de oude slang, dat is de duivel en de satan...

De oude slang, dat is de slang van Genesis 3. En net zoals de duivel niet echt een draak is, maar de draak een beeld is van de duivel, zo denk ik dat we ook mogen begrijpen dat de duivel geen slang is, maar de slang een beeld is van de duivel. Of om het anders te zeggen: het was de duivel die - waarschijnlijk gewoon als een engel - in de Hof van Eden was en hij wordt een slang genoemd zoals hij in Openbaring een draak genoemd wordt.

En dan wordt er van de oude slang of duivel gezegd dat hij “de listigste was onder alle dieren van het veld”. Met andere woorden: de duivel was de hoogste en slimste leider van al de engelen.
De geschiedenis eindigt voor hem echter met een vervloeking, waar er gezegd wordt dat hij “op zijn buik zal gaan en stof zult eten” zoals slangen nu eenmaal plegen te doen. De duivel begon als slimste, hoogste en hij eindigde als laagste in het stof. Met andere woorden: hij is van grote hoogte gevallen, naar grote diepte. Vaak veronderstellen wij dat de duivel al ergens vóór de schepping van de mens tot zonde gevallen was. Maar ik denk dat Genesis 3 dus ook de val van de duivel beschrijft.

En dat betekent dat het gesprek dat hij met Eva had, ook het moment is waarop HIJ tot zonde kwam. Het verleiden van Eva, was de zondeval van de duivel. Daarom noemt Jezus hem “mensenmoordenaar van het begin af” (Johannes 8:44).

Nu kan je je afvragen WAAROM deed hij dat? Wat voor belang had hij daarbij? Wat dacht hij daarmee te bereiken?

Ik denk dat de sleutel daarvan te vinden is in Hebreeën 1:14, waar van engelen gezegd wordt:

Hebreeën 1:4 Zijn zij niet allen dienende geesten, die uitgezonden worden ten dienste van hen die de zaligheid zullen beërven?

Het doel van engelen is om mensen te dienen en wel heel speciaal de kinderen van God. Verder zegt Job 38:7 dat toen de aarde gemaakt werd, de engelen erbij stonden te juichen en jubelen.

Dus ik stel me dat dan zo voor dat de leider van alle engelen mister morgenster Lucifer in eerste instantie zwaar onder de indruk was van de prachtige schepping die God aan het maken was en daarbij stond te jubelen. Dit alles zou nu OOK onder zijn verantwoordelijkheid vallen toch? Want hij was over allen aangesteld tot nu toe. Maar toen kwam hij erachter dat die schepping en die mensen niet HEM zouden dienen, maar dat hij en al de engelen deze zwakke mensen zouden moeten gaan dienen. Dat was andere koek!

 Als leider van alle engelen die mensen moest dienen, had hij kennelijk ook vrije toegang tot de Hof. Hij kwam erachter dat God een gebod gegeven had en de mens sterven zou als zij dit zouden overtreden. Toen moet er een boosaardig plan in zijn hart op gekomen zijn: als ik kan maken dat de mens gehoorzaam is aan MIJ en ongehoorzaam is aan God, dan worden zij ALSNOG mijn dienaars. Ik kan van hen slaven van de zonde maken en omdat zij dan sterven heb ik hen in een wurggreep waar zij niet uit kunnen komen. Zo kan ik toch over alles heersen en zet ik God buitenspel. Op die manier ben ik weldegelijk de god en vorst van deze wereld (zie Johannes 12:31).
Zo is hij de bedenker van het kwaad en de opstand tegen God geworden. Hij heeft het niet alleen bedacht, maar ook uitgevoerd. Hij heeft de mens verleid en misleid. Door te zondigen dienen wij hem.

Maar er was één ding waar hij geen rekening mee gehouden had! Dat er namelijk eens een nieuwe Morgenster zou komen die WEL bereid zou zijn om de mens te dienen in plaats van om gediend te worden (Markus 10:45). Deze Nazaat van de vrouw zou hem de kop zou vermorzelen, zou een einde maken aan zijn heerschappij en zou een nieuwe schepping in ons tot stand gaan brengen, zodat wij op een dag tot ons oorspronkelijke doel van God zullen komen. Zodat wij op een dag wakker zullen worden op een nieuwe aarde met een nieuwe hemel zonder zonde, dood en van hemelhoog gevallen slangen en draken die ons verleiden, misleiden en ons verderf op het oog hebben om zelf te kunnen heersen. 

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

024 - Wanneer moet je de Bijbel letterlijk nemen en wanneer niet?

In het Westen heeft er een verwetenschappelijking van het denken plaatsgevonden. Alleen dat wat je ziet, dat wat je kan waarnemen en dat wat met experimenten herhaald en bewezen kan worden is waar. Dat ging gepaard met een ontmythologisering van het religieuze denken. Wonderen bestaan niet en verhalen in de Bijbel zijn net zulk soort mythes als alle afgoden-religies uit het verleden, zoals Thor als god van de donder en zo. De evolutietheorie is in belangrijke mate het voertuig geweest waarmee atheïsme aan de wereld verkocht werd en wordt, omdat het in regelrechte tegenspraak is met een letterlijke interpretatie van Genesis. 

Daarop is in de protestants kerken een stroming ontstaan van de kritische benadering, die wel ‘moderne theologie’ of ‘vrijzinnigheid’ genoemd wordt. Deze zegt in feite dat de Bijbelse geschiedenis niet echt zo gebeurd is, maar dat de verhalen nog steeds wel hun waarde hebben vanwege hun betekenis. Verhalen met moralen dus. Of mooie sprookjes. Ofwel: we moeten dat allemaal als beeldspraak begrijpen.
Het humanisme heeft zelfs alle religiositeit losgelaten en probeert alleen nog maar een goede moraal van medemenselijkheid over te houden. Maar zowel vrijzinnigheid als humanisme zijn bootjes die stuurloos dobberen op de oceaan van allerhande filosofieën en gedachtegoed omdat ze het anker losgelaten hebben. En zo kunnen deze op den duur toch gemakkelijk afdrijven naar allerlei extremismen en naar van alles wat God verboden heeft. Want als de Bijbelverhalen alleen maar beeldspraak zijn, dan kan je er op een bepaald moment alles wel in zien en van maken. 

Als een tegenreactie op deze ontwikkelingen is het Evangelicalisme ontstaan. Je zou dit als een soort herontdekking van de Bijbel kunnen zien en een afzetten tegen de verinstitutionaliseerde kerken die collectief worstelden met de ontmythologisering door de academische wereld en zich vaak door haar lieten overmeesteren. Evangelische gemeenten ontstonden overal en nergens, waren onafhankelijk en zeiden bijvoorbeeld: wij willen zijn zoals de eerste kerk in Handelingen was. Dat sprak een groot teleurgesteld en op de kerk afgeknapt publiek aan. Het was een frisse wind die door het christelijke landschap waaide en de bootjes van velen weer terugbracht in de veilige haven van authentiek christendom.

Als het gaat over de manier van Bijbellezen, dan was en is de houding totaal het tegenovergestelde van het vrijzinnige alles-is-beeldspraak: je moet namelijk zoveel mogelijk letterlijk nemen. Nou is dat best lastig, want er staat nu eenmaal veel beeldspraak in de bijbel. En dus werd het de volgende regel: als je een tekst letterlijk KAN nemen, dan MOET je het ook letterlijk nemen. 

Dat klinkt aardig, maar toch ontstaat daardoor een merkwaardig fenomeen. Namelijk dat de mate van geloof van iemand zo ongeveer recht evenredig is met de mate waarin iemand teksten letterlijk durft te nemen of niet. Hoe letterlijker je de Bijbel neemt, hoe groter je geloof. Hoe meer beeldspraak je denkt te zien, hoe afvalliger je bent. Maar het hangt dan eigenlijk van je voorstellingsvermogen af, hoe goed gelovig je bent. Als je bijvoorbeeld gelooft dat Jeruzalem eens letterlijk de hoogste berg in de omgeving zal zijn (Micha 4:1) dan heb je een echt en groot geloof. Als je zegt dat het overdrachtelijk bedoeld is, dan ben je maar een kleingelovige, of zelfs een afvallige.
Als je letterlijk gelooft dat de Dode Zee eens vol met levende vissen zal zijn, zodat er weer gevist kan worden (Ezechiël 47), dan zit het goed met je geloof. Als je zegt dat het beeldspraak is voor de vissers van mensen die de Messias zal aanstellen, dan is dat eigenlijk fout.
Zo moet je ook letterlijk geloven dat eens een wolf bij een lam zal neerliggen (Jesaja 11) en mag je in dieren geen voorstellingen van bepaalde typen mensen in zien (Paulus was een wolf die lammeren is gaan hoeden), zoals schapen dat toch ook zijn.
Komt er letterlijk levend water uit het tempelhuis dat gaandeweg steeds meer wordt, of is dat een beeld van de Heilige Geest door de eeuwen heen?

Het probleem hierbij is dit: ik kan me best voorstellen dat God een vuurspuwende draak kan maken. Implanteer gewoon de biotechniek van een bombardeerkever in de bek van een komodovaraan en kruis die met een Quetzalcoatlus en voila, je hebt een vliegende, vuurspuwende draak met een spanwijdte van tien meter. Toch is het duidelijk dat de draak van Openbaring een BEELD van de duivel is. 

De oplossing van dit probleem is wat mij betreft in grote lijnen als volgt: de eerste vraag die je moet stellen aangaande een tekst in de Bijbel, is wat voor type tekst het is. De Bijbel is een verzameling van allerlei soorten teksten. Er is geschiedenis, profetie, wetten, spreuken, liederen, poëzie, persoonlijk brieven, adviezen, en ga zo maar door. Geschiedenis moet je lezen als geschiedenis. Poëzie als poëzie. En toch zitten er in de geschiedenissen van Israël ook meteen al lessen voor ons of over de Messias. De gelijkenissen van Jezus zijn gelijkenissen, het is beeldspraak met een boodschap. De geschiedenis van Jezus is geschiedenis. En nee, we gaan deze geschiedenissen dus niet vrijzinnig en beeldsprakig opvatten.

Ik denk dat het grootste punt van discussie voor Evangelischen daarom zal zijn: hoe moet je profetieën begrijpen? Moet je profetieën zo letterlijk mogelijk opvatten als je voorstellingsvermogen maar toelaat, of zijn profetieën in belangrijke mate gelijkenissen - zoals Jezus die ook maakte - die aardse (voor)beelden gebruiken om over geestelijke, toekomende of Messiaanse dingen iets te zeggen, en moeten we daarom zoeken naar wat de beeldspraak erin betekent? Kijk maar naar wat Hosea zegt:

Hosea 12:11 En Ik zal tot de profeten spreken,
en Ík zal de visioenen talrijk maken,
en Ik zal door de dienst van de profeten
in gelijkenissen spreken.

We moeten volgens Hosea eigenlijk helemaal niet zo bang zijn voor beeldspraak in profetieën. Als we dit soort beeldspraak overboord gooien, dan lopen we heel wat ware betekenis van de Bijbel mis. Dan gooien we het kind met het badwater weg, en dat bedoel ik dus NIET letterlijk!

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

 

023 - De verkettergeest moet uitgedreven worden

Met enige regelmaat wordt ik er door medechristenen van beschuldigd VALSE LEER te brengen, onbijbels te zijn, klinklare onzin uit te kramen en noem maar op wat voor termen er allemaal acceptabel zijn in christelijke kring. Ik begrijp dat wel hoor. Dat komt omdat ik graag vastgeroeste kerkmensen wakker wil schudden om eens na te denken over de platgetreden paadjes waar zij telkens maar in kringetjes op rondlopen. Of ik probeer simpelweg dezelfde dingen eens van een andere kant te zien en dat is voor sommigen heel erg lastig. Dus ik VRAAG er in zekere zin om. En toch vind ik het aan de andere kant ook wel diep triest. 

Want vanwege al die vermeende ‘valse leer’ hebben wij eeuwen aan kerkscheuringen gehad en wat heeft dat veel kapot gemaakt. Details van allerlei leer was belangrijker dan eenheid in de Heer en liefde en geduld voor elkaar. Mijn eigen grootvader is als predikant om vage - zo niet heel erg foute - redenen de kerk uitgeschopt. Christenen maken er een grote hobby van elkaar te verketteren om van alles en nog wat. En dat is... heel erg fout in zichzelf en absoluut niet wat Jezus voor ogen stond toen hij het gebed om eenheid bad van Johannes 17. Want ik denk dat God barmhartigheid liever heeft dan het stipt volgen van de kleine lettertjes, zoals God barmhartigheid liever had dan het stipt volgen van de offer-voorschriften.

Goed, natuurlijk moeten we ‘zuiver in de leer’ blijven. En dat is Jezus Christus en die gekruisigd, of specifieker: zoals bijvoorbeeld geformuleerd is in de geloofsbelijdenissen. Ieder die dat kan beamen is mijn broeder of zuster in de Heer. Hoe je vervolgens denkt over van alles en nog wat, zijn SUPERinteressante bijzaken. 

Toen wij jong waren, hadden we een mopje, dat als je een rondleiding krijgt door de hemel, je ergens bij een grote muur komt waar je heel stil moet zijn en fluisteren. Als je vraagt waarom, dan zei Petrus dat daar de Gereformeerd Vrijgemaakten zitten. Die dachten namelijk dat zij de enigen waren daar...
Prijs God dat die afschuwelijke geschiedenis nu in 2023 ongedaan gemaakt, doordat de kerk waar mijn grootvader uitgeknikkerd was fuseert met de kerk die daardoor ontstaan was. Maar laat me deze vraag eens stellen: hoeveel broeders en zusters in de Here heb jij in 2023 al verkettert? En hoelang ben je van plan daar nog mee door te gaan? 

Ik begrijp het wel. Iedereen vindt altijd dat hijzelf het grootste gelijk heeft. Dat heb ik ook. En dat geldt voor christenen en niet-christenen hetzelfde. Kijk maar hoe het er aan toegaat in het land en in de politiek. Het probleem met christenen is echter dat zij van hun eigen gelijk al heel snel een Goddelijk Gelijk maken. Mijn of onze exacte lezing van dit bijbelvers is de enige juiste en door God geïnspireerde interpretatie. En dan kan je al heel snel vervallen tot het elkaar om de oren slaan met bijbelteksten om je gelijk te bewijzen, en tot het veroordelen van elkaar.

De kunst die veel christenen kennelijk nog moeten leren is dat zij toch houden van broeders en zusters die theologisch niet (helemaal) op hetzelfde spoor zitten als zij. Alsof jij, of jullie kleine groepje alle hoogte, diepte en breedte van de bijbel onder de knie gekregen hebben? Alsof er niets meer te leren valt? Alsof het niet interessant is om de dingen eens op een andere manier te bekijken?
Als mensen diep van mening verschillen met mij, dan schaar ik dat maar onder de veelkleurige wijsheid van God. Net zoals de engel Michaël niet eens een oordeel over de duivel uitsprak, zo laat ik het oordeel over andersdenkenden ook maar aan de Heer over. 

Begrijp me niet verkeerd: ik houd van een goede discussie. God heeft het laatste woord als het gaat om de betekenis van Zijn Woord. Maar zoals Paulus zegt: wij zien als door een spiegel in raadselen. En Petrus zegt dat Paulus “naar de hem gegeven wijsheid” schrijft en het daarom niet altijd even gemakkelijk te begrijpen is. Er zijn veel dingen waar vaak geen simpele theologische antwoorden op zijn.

Dus laat me weer eens een knuppel in het hoenderhok gooien dan: kunnen we nu eindelijk eens stoppen met ruzie maken over manieren van dopen? Paulus doopte het HELE HUIS van de gevangenbewaarder van Filippi. Je gaat mij niet vertellen dat daar geen kinderen bij waren. Elk argument tegen kinderdoop kan ook gebruikt worden tegen de besnijdenis. Bij God zijn kinderen inclusief. Maar afgelopen zondag is tot mijn GROTE vreugde mijn negende kleindochter OPGEDRAGEN. Denk je nou werkelijk dat ik het in mijn hoofd haal om mijn eigen dochter te verketteren vanwege een verschil van inzicht over de bijbelteksten hierover? Ik zie haar hart en DAT stemt mij tot grote vreugde. Ik denk dat God ook naar ons hart kijkt.

En ach ja... als jong-volwassene had zij een periode in haar leven, waarin zij zich afzette tegen het geloof, maar ze is God zij dank weer bij Hem teruggekomen. Ik heb haar toen op haar verzoek ZELF, samen met een oudste van de Vergadering, gedoopt. Hoe mooi is dat alles?
En daarom kijk ik nu uit naar het moment dat mijn kleindochter besluit om ook gedoopt te worden. Wat zou het zelfs mooi zijn, als IK dat tegen die tijd ook zou mogen doen? Bij God is het inclusief. 

Dus ja, ik kan verder kijken dan mijn theologische bril lang is, omdat God barmhartigheid wil en ik de verkettergeest uitgebannen heb. 

En DAT... zouden meer mensen moeten doen.

022 - Voor iedereen die het nog niet wist: ik ben Jood

Sommige mensen schreven na afloop van de terroristische aanslag op Charlie Hebdo: ik ben Charlie Hebdo. Wel... in dat geval: ik ben Jood. 

Waarom had Jezus 12 discipelen? En geen 7, 5, 11 of 14? Omdat Jakob twaalf zonen had. Maar wat zegt Jezus daar dan mee? Wat voor statement maakt Hij?
Waarom zond Hij precies zeventig leerlingen uit? Er waren 70 leiders in de tijd van Mozes, Ezechiël en het Sanhedrin (hooggerechtshof) bestond uit 70 leden. Waarom kopieert Jezus dat? Wat zegt Hij daarmee?
Waarom noemt Jezus zich de Goede Herder? Omdat Jezus het herderschap OVERNAM van de huurlingen en dieven van Juda. Jezus... is het nieuwe Israël.

Ok. Er is dus een olijfboom. Stel het je even voor. En die heet Israël. Naambordje erboven. Nu worden er foute takken afgesneden en weggegooid en er worden takken van een wilde olijfboom op geënt. Heb je dat? Hoe heet NU die olijfboom? Nog steeds Israël. Maar om het te onderscheiden van de oude olijfboom met de rotte takken, moeten we dit maar het Nieuwe Israël noemen. Of van mijn part het geestelijke Israël. Of wat vind je van het hemelse Israël misschien? Of noem het het Messiaanse Israël. Ja, het Messiaanse Israël is wel een mooie benaming.
Ik ben dus Jood in het Messiaanse Israël van ware gelovigen. Ik ben een kind van God. Ik behoor tot het volk van God. 

En Jezus is de nieuwe Jakob.

Hij was ook al de nieuwe Adam, de originele schepping van God.
Jezus is ook de nieuwe Noach, die de gelovigen redt uit de verwoestende vloed die over de wereld komt.
Hij is de nieuwe Jozef die verworpen werd door zijn broers, wat hun redding betekende.
Hij is de nieuwe Silo, de nieuwe tabernakel waar God woont.
Jezus is de nieuwe jonge leeuw van Juda die de scepter draagt.
Jezus is de nieuwe Mozes die ons uit het rijk van de zonde leidt naar het beloofde land.
Jezus is het nieuwe Paaslam dat de zonde van de wereld wegneemt.
Hij is de nieuwe Jozua die de afgodenvolken verovert en inlijft.
Hij is koning David die alle vijanden verslaat, heel Israël verenigt en Vrede brengt.
Hij is koning Salomo de erfgenaam van alles wat God te bieden heeft, die een prachtige tempel van levende stenen bouwt.
Hij is de nieuwe Josia die een Pascha viert, zoals er nog nooit geweest is, terwijl Hij onverwachts doorstoken werd en iedereen rouw over Hem bedrijft (in positieve of negatieve zin).
Jezus is de nieuwe Nebukadnezar die verwoesting, wraak en oordeel brengt over de volken, over hen die ongehoorzaam zijn.
Hij is landvoogd Zerubbabel die opnieuw begint als het misging en het volk afgedwaald was.
Hij is de nieuwe hogepriester Joshua die het koning- en priesterschap in Zich verenigd.
Jezus...
Jezus is het ware Israël. Jezus is het Nieuwe Israël. Hij is de vervulling van alles wat God voor ogen had. En wij zijn Zijn Lichaam. Zijn tempel. Zijn Gemeente. Zijn Kerk. 

Zijn twaalf leerlingen zijn Zijn twaalf zonen die geestelijke kinderen verwekken onder de wereldbevolking, inclusief natuurlijke Joden.
In Jezus ben ik verwekt door het zaad dat de apostelen gezaaid hebben zoals dat in het Tweede Testament te vinden is. De Geest van God heeft dit tot leven gewekt in mij en ik ben nu opnieuw geboren als een geestelijk kind van God.
Ik... ben een kind van God.
Ik ben een zoon van Jezus, omdat ik geloof in Hem.
Ik ben een kind van Abraham, omdat ik geloof zoals hij.
Ik ben een zoon van David, omdat ik geloof zoals hij. En omdat ik geloof zoals hij, behoor ik tot zijn huis, het huis van David, dat is het huis van de Zoon van David, waar Hij een woning voor mij voorbereid heeft.
Ik ben Jood in Jezus’ Messiaanse Israël en ik woon in het hemelse Jeruzalem dat eens ook op aarde neer zal dalen. 

Ik ben een geadopteerde Jood, dat wel. Slechts geënt op de olijfboom. Maar net zoals de geadopteerde/aangetrouwde Egyptische slaaf Jarha officieel en volwaardig nageslacht voor Sesan verwekte en erfgenaam van hem werd voor de stam Juda in het land Israël (1 Kronieken 2:34-35), zo ben ik ook officieel en volwaardig geaccepteerd als Jood in Jezus’ Messiaanse Israël en ben mede-erfgenaam geworden van het grotere vaderland waar Abraham ook al naar uitkeek.
Ik ben dus Jood zoals Tamar Jood werd, die Juda verleidde om nageslacht-van-de-belofte te krijgen, waar de Messias uit voortkwam.
Ik ben Jood zoals de prostitué Rachab Jood werd.
Ik ben Jood zoals Ruth Jood werd.
Ik ben Jood zoals de Gibeonieten Jood werden.
Ik ben Jood zoals de weduwe van Sarfath Jood werd.
Ik ben Jood zoals de Kananese vrouw Jood werd.
Ik ben verslagen, heb mijn knie gebogen en ben ingelijfd door Jezus Messias Israël de Veroveraar.

En ZO... zal ‘HEEL Israël’ behouden worden en doet Hij Zijn beloften gestand. Maar dat is een geheim dat niet iedereen onmiddellijk zal of zelfs wil begrijpen.

Heeft God dan geen plan met het natuurlijke Juda-Israël dat Hij liefheeft? Zeker wel. Een heel speciaal plan zelfs, dat voordat Jezus terugkomt vast nog een staartje zal krijgen. Maar God heeft ook een plan met de Amerikanen. En met de Russen heeft God ook een plan. En met de Chinezen en Iranezen trouwens ook. Die plannen zijn heel anders dan Zijn plan met Juda. Maar voor iedereen geldt dat je niet behouden bent als je niet geboren bent als burger in het Messiaanse Israël van Jezus, ook wel Koninkrijk van God geheten.

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

021 - De Bijbel is geen plat boek, maar driedimensionaal

De Bijbel is geen plat boek. Een roman is een plat boek. Een geschiedenisboek is ook een plat boek. Je leest het één keer en je kent in principe het verhaal. Er zit eigenlijk nooit veel meer achter dan bij eerste lezing duidelijk is. Poëzie heeft over het algemeen meer diepgang. Daar zit vaak woordspel in met meerdere betekenissen of beeldtaal met meerdere lagen. De Bijbel is in vergelijking met andere geschreven teksten echter driedimensionaal. Bij oppervlakkige lezing ontgaat je de essentie totaal of kan je er zelfs aanstoot aan nemen, zoals nogal al wat mensen doen. Maar de echte betekenis wordt je pas duidelijk als je lijntjes kan trekken tussen de punten die gemaakt worden. In zekere zin is die openbaring daarvan ook het werk van de heilige Geest in jou. God kan je de ogen openen van de bijbel. Of het kan een gesloten boek voor je blijven.
Je begint de Bijbel eigenlijk pas te begrijpen als je er aha-ervaringen bij krijgt. Als je: hier staat dit en daar staat dat en dat betekent... aha, wacht eens even dus dit en dat... kan zeggen. Er staat bijvoorbeeld nergens in de Bijbel vermeld dat God een drie-enige God is. En toch MOETEN we wel tot die conclusie komen. Maar dat zie je meestal pas als je een heel aantal teksten naast elkaar legt en vergelijkt. En heb je je - om eens een willekeurige dwarsstraat te pakken - weleens over de vraag gebogen of Johannes de Doper nou wel of niet de geprofeteerde Elia is die zou komen en hoe je de schijnbaar tegenstrijdige teksten daarover met elkaar moet rijmen? Zoiets lijkt misschien een ver-van-je-bed-show, maar het antwoord op zulke vragen helpt je uiteindelijk toch om beter te begrijpen wie Jezus is, hoe profetieën werken en hoe de Bijbel in elkaar zit.
(Om je niet in het ongewisse te houden: Johannes was lichamelijk Elia niet, maar kwam in de geest van Elia.) 

Als we wat dichter bij huis blijven, dan spreken Markus, Mattheüs, Lukas en Johannes wel over de feitelijke dood en opstanding van Jezus, maar de diepere betekenis ervan vinden we verspreid over de hele Bijbel terug, te beginnen bij de vloek die over de slang uitgesproken wordt in Genesis 3, naar Abraham die Izak moest offeren en God die zelf voor een ram zorgde, naar het lam dat geslacht moest worden bij de tiende plaag, tot de vele profetieën die erover gedaan zijn, tot de brieven van het Nieuwe Testament waar vele toelichtingen en uitleg staan. En je kan daar bijna eindeloos op studeren, met elkaar over spreken en er weer nieuwe dingen in ontdekken. Op die manier gaat de bijbel een leven en zelfs een mensheid lang mee en hoeven we daar maar niet over uitgepraat te raken.

Bovendien veranderen onze levens en verandert ook de samenleving constant en moeten we ons telkens weer afvragen wat God NU van ons wil in deze nieuwe situaties. En mogen/moeten/kunnen we in de Bijbel opnieuw zoeken naar antwoorden, die dan niet op een presenteerblaadje voorgeschoteld worden, maar waar we de Bijbelse principes van toen moeten vertalen naar concrete situaties van nu.
De Koran zit wat dat betreft simpeler in elkaar. De wetten of sharia die in de Middeleeuwen golden, moeten nog net zo toegepast worden vandaag omdat ze als absoluut gelden. 

Dit alles gezegd hebbende, betekent dit ook dat er een heel erg belangrijke basisregel is voor het begrijpen en uitleggen van de bijbel, die bijna niet genoeg benadrukt kan worden. En dat is: baseer geen leer op een enkele, geïsoleerde tekst. Je moet ALTIJD de uitleg van een tekst naast alle andere teksten leggen die over hetzelfde spreken.
In de Bijbel uitleggen zijn drie dingen belangrijk: vergelijk, vergelijk en vergelijk. 

We hebben maar liefst VIER verslagen van Jezus leven. Markus is door Mattheüs gebruikt en aangevuld en Lukas heeft die beiden weer gebruikt en er een geordend, chronologisch verslag van gemaakt. Johannes heeft een meer persoonlijk, theologisch verslag geschreven. Dat is allemaal niet zonder reden. Nu kan je vergelijken. Er zijn vele parallelle teksten. Leg ze naast elkaar.
Zo hebben we 1 en 2 Koningen, maar ook 1 en 2 Kronieken. Deze hebben veel stukken met overlap, alsook met Jesaja en Jeremia, maar ook unieke stukken. Als je die niet naast elkaar legt, mis je dingen.
Het Tweede Testament citeert heel erg vaak uit het Eerste Testament. Haal deze referenties erbij. Bestudeer de hele geschiedenis of profetie waar naar verwezen wordt. Dan zie je pas de grotere context.
De Galaten-brief is een soort samenvatting van de Romeinen-brief. Allerlei onderwerpen in de brieven overlappen ook. Er zijn staan vele en vele tekstverwijzingen in sommige vertalingen. En ga zo maar door. Vergelijk deze voortdurend en continue en zo krijg je een beter begrip van de Bijbel. 

Vaak wordt de bijbel gelezen op deze manier: je leest een tekst en je vraagt je af wat dit voor jou te zeggen heeft. Maar dan mis je dus ONTZETTEND VEEL. Je leest de bijbel dan eigenlijk veel te plat. Dat kán wel zo. Er zijn meer dan genoeg verhalen die recht-toe-recht-aan iets te zeggen hebben. Maar pas als je lijntjes gaat trekken en de grotere verbanden ziet, kan je diepere schatten opgraven en het grotere plaatje zien.

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

020 - De vijf ingrediënten van een geniale preek

Afgelopen zondag was een historische dag voor onze kerk in meerdere opzichten. Sowieso zijn de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerk al gefuseerd en heten nu Nederlandse Gereformeerde Kerken. Mijn grootvader was dominee en is om vage redenen uit het verband geknikkerd. Toen bestond ik nog niet, maar het was wel een dingetje in onze familie, zoals je kan begrijpen. Dat tij is gelukkig gekeerd. Maar afgelopen zondag preekte zelfs Jaap-Harm de Jong bij ons. Jaap-Harm is opleider van baptisten-predikanten en sinds twee jaar lid van de nu sinds kort gefuseerde NGK. Dat is - het mag gezegd worden - een historische doorbraak. En dit is de weg die de kerken moeten gaan. In Christus zijn wij één. Als de stammen van Israël onderling oorlog voeren om van alles en nog wat, dan komt er van de heilige missie om de omringende volken de God van hemel en aarde te laten zien, weinig terecht. 

Maar dat was niet het enige. Jaap-Harm had een geniale preek en ik zal uitleggen waarom. De preekteksten waren de Grote Opdracht van Mattheüs 24 en Filippus die de eunuch (gecastreerde) kamerling uit Ethiopië Jesaja 53 uit mocht leggen in Handelingen 8.

Hij begon met een uit het dagelijks leven gegrepen voorbeeld van de tv: Domino Day, waar telkens een recordpoging domineesteentjes-om-laten-vallen ondernomen werd en hij dit levendig beschreef. Daarmee had hij onze aandacht, want de vraag was nu: hoe ga je DIT in verbinding brengen met die bijbelteksten. In het kort kwam dat hier op neer: met de komst van de heilige Geest was het eerste dominosteentje omgevallen, waardoor er een niet te stuiten proces op gang was gebracht van steeds meer steentjes die omvielen. Het boek Handelingen laat een heel aantal van die volgende steentjes zien. Ok, wow, wat een mooi beeld! Punt gescoord.

Dus 1.: Maak een praktische vergelijking uit ons dagelijks leven, die heel goed te begrijpen is voor iedereen om een waarheid uit de bijbel te illustreren. 

Soms had je bij die dominostenen dat er een vloer vol steentjes was, waar verder niet veel aan te zien was. Maar als ze dan omvielen zag je ineens een prachtige afbeelding van de Mona Lisa bijvoorbeeld. Zo zagen de leerlingen van Jezus ook niet aankomen dat ze maar liefst in Samaria en tot aan de uiteinden van de aarde het evangelie moesten brengen. Petrus moest door God overgehaald worden om Cornelius te dopen.

Niet alleen is dit een TWEEDE prachtige toepassing van de domino-vergelijking, het plaatst de preekteksten ook nog eens in de grotere context van Handelingen, de hele bijbel en van dat moment. Daardoor krijg je diepgang en lagen van betekenis. Nice!

Dus 2.: Plaats het verhaal in zijn grotere bijbelse, culturele, historische context. 

Dat is belangrijk, omdat dat soort dingen niet onmiddellijk bij eerste lezing van een tekst duidelijk zijn. Je helpt daarmee de luisteraar de situatie beter te begrijpen.
Dit was dus een hele goede start van de preek.

Wat de eunuch betreft: een ontmande mocht niet in de gemeente van de Heer komen en hij was ook nog eens niet-Jood. Dus deze man was in allerlei opzichten ‘anders’. En toch was hij helemaal naar Jeruzalem afgereisd. Daar kwam meteen een praktische toepassing bij: hoe gaan WIJ met mensen om die ‘anders’ zijn.
Bovendien ging hij uitvoerig in op dat Filippus eerst vragen stelde aan de kamerheer en hij schetste daarmee voor ons een mooie manier van hoe we om kunnen gaan met ongelovigen en zoekenden. Toen dacht ik: heb je mijn boek soms gelezen (Waarom? Vraaggestuurde Coaching ook wel Leverworst, Communicatie en Beren geheten, dat gaat over vragen stellen zowel als vergelijkingen maken). Maar ook al had hij dat niet, het stemt mij tot grote vreugde als andere mensen tot dezelfde conclusies komen, want dat bevestigt mij dat ik dus niet gek ben :-). 

Maar afgezien daarvan dus 3.: Maak het praktisch, zodat mensen er iets mee kunnen doen in hun eigen leven.

Het niveau van de preek was hiermee van goed naar ronduit geweldig gegaan. En nu, zo dacht ik, ben ik heel benieuwd hoe hij dit af gaat maken? Zakt het op het eind toch weer in met een beetje herhaling van zetten, of komt hij nog met iets? 

Hij kwam met Jesaja 56:3-5. Want na gedoopt te zijn en zijn reis voortzettende, zal de kamerling zonder enige twijfel zijn Jesaja-boekrol weer gepakt hebben en verder zijn gaan lezen. En wat hij daar las zal ik nu niet verklappen. Je kan de preek zelf beluisteren, of die tekst er nu even bijzoeken.

Maar BAM! Wat een tekst. Ongelooflijk. Het lijkt zelfs wel alsof God dit speciaal voor hem aan Jesaja als profetie gegeven heeft. Dit... is een geweldige vondst! Dit... is geniaal. Dit was een geniale preek. Dat heb ik Jaap-Harm ook persoonlijk verteld na afloop. 

Dus 4.: Vertel iets NIEUWS dat je ontdekt hebt. Een nieuw inzicht, een nieuw gezichtspunt, nieuwe weetjes, vertel het op een geheel nieuwe manier. Zoiets.

En optioneel 5.: ga eruit met een knal.

Dat is nou precies wat ik bedoel met wat voorgangers en theologen moeten doen: Jaap-Harm heeft bestudeerd, gegraven en gevonden en hapklaar aan ons gepresenteerd. De Bijbel staat vol van dit soort nog onontdekte schatten, als je maar een beetje verder kijkt dan je neus lang is.

En dan kan je dus zelfs vastgeroest meubilair zoals ik, die al 43 jaar lid is van dezelfde kerk, nog aangenaam verrassen. Ik hoop dat Jaap-Harm nog veel predikanten op zal leiden 

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

(De preek van 25 minuten is hier nog te beluisteren: https://www.youtube.com/live/V2GQKOb0_-8?feature=share&t=2081)

 

019 - Een probleem in de Bijbel waar ik twaalf jaar mee rondgelopen heb.

Ergens in 2006 las ik Mattheüs 23, waarin Jezus alles opsomt wat er mis is met de godsdienstleiders van zijn tijd. Jezus kondigt alvast aan dat zij Zijn volgelingen zullen vervolgen en doden en dan staat er in vers 35:

Mattheüs 23:35 ... opdat over u al het rechtvaardige bloed zal komen dat vergoten is op de aarde, vanaf het bloed van de rechtvaardige Abel tot het bloed van Zacharia, de zoon van Berechja, die u gedood hebt tussen de tempel en het altaar.

Het bloed van Abel, de eerste mens die door zijn broer Kaïn doodgeslagen was, is duidelijk (Genesis 4:8). Maar wie is Zacharia, de zoon van Berechja, die gedood is tussen de tempel en het altaar? Er is nergens in de bijbel zo’n persoon bekend. Er is maar één verhaal wat in de buurt komt en dat staat in 2 Kronieken 24:20-21, maar daar is Zacharia de zoon van Jojada en dat is zeker niet de laatste profeet die gedood is. Dat was Uria in Jeremia 26:23 nog vóór de Babylonische ballingschap.

De laatste profeet heet inderdaad wel Zacharia, zoon van Berechja (zie Zacharia 1:1). Maar van deze Zacharia is absoluut niet bekend dat hij vermoord is in die tempel. Dat zou zelfs uitermate merkwaardig zijn, want hij moedigde de Judeeërs die teruggekeerd waren uit Babylon juist aan om de tweede tempel te bouwen. 

De indruk die dit wekt is dat Jezus twee personen uit verschillende bijbelverhalen door elkaar gehaald heeft. Dat zou een kolossale fout zijn, want het betekent dat Jezus het Eerste Testament niet echt goed gekend heeft.

Als je online gaat zoeken naar oplossingen voor dit probleem, dan kom je heel erg veel suggesties tegen, die eigenlijk allemaal even onbevredigend zijn, omdat ze speculatief zijn en niet op bekende informatie berusten. Zoals:

1. Berechja is een andere naam voor Jojada.
2. Zacharia, zoon van Berechja was óók vermoord, al staat dat nergens vermeld.
3. Het gaat om de vader van Johannes, omdat Origenes schrijft dat hij vermoord was, omdat Maria op de plek voor maagden in de tempel was gaan staan.
4. Er is nog een andere Zacharia voor het tempelhuis vermoord, kort voor of zelfs in Jezus’ tijd, die de godsdienstleiders probeerden geheim te houden.
5. Er is ook nog een Zacharia, zoon van Jeberechja in Jesaja 8:2. Misschien ging het over hem?
6. Het is een profetie die verwijst naar een toekomstige moord op Zacharia, zoon van Baruch die in het jaar 68 plaats zou gaan vinden.
7. Jezus heeft zich vergist.
8. Mattheüs heeft zich vergist.
9. Een (groot)vader van Jojada heette Berechja.
10. Men DACHT in die tijd dat Zacharia, zoon van Berechja gedood was en Jezus refereert daar aan.
11. Een heel erg vroege kopiist heeft het foutief als verklaring toegevoegd aan Mattheüs.

Twaalf jaar lang heb ik de aantekeningen hierover op mijn harde schijf bewaard en af en toe keek ik er weer eens naar of ik het probleem nu wel naar tevredenheid op kon lossen, maar het lukte me nooit. Tot november 2018. Ik had daarvoor een ander lastig exegese-probleem opgelost waar ik net zolang mee rondgelopen had en dacht: ok, dan dit ook maar weer eens bekijken.

En wat me eerder niet zo opviel, leek nu erg voor de hand liggend.

1. De parallelle tekst in Lukas 11:51 vermeld NIET dat Zacharia een zoon van Berechja zou zijn. Lukas heeft het gekopieerd van Mattheüs. Waarom laat hij het achterwege? Omdat het er niet stond?
2. Er zijn manuscripten van Mattheüs bekend waar het NIET bij staat! Als dat zo is heeft een kopiist het OF (per ongeluk) verwijderd, OF juist toegevoegd. Omdat er allerlei Zacharia’s zijn in de Bijbel, is het mogelijk dat iemand (onterecht) in de kantlijn een aantekening gemaakt heeft dat het de zoon van Berechja zou moeten betreffen omdat dat de laatste profeet is. Een volgende kopiist kan dan gemeend hebben dat dit bij de tekst hoorde en heeft het ingevoegd.
3. Jezus hoeft niet per se over de LAATSTE profeten-moord te spreken. Hij kan ook over de ERGSTE moord gesproken hebben, namelijk die op de stoep bij God gebeurd is. Dan is het dus van de eerste tot de ergste moord...

Mijn conclusie is daarom: het ‘zoon van Berechja’ hoort niet thuis in de tekst van Mattheüs. Lukas heeft het niet, er zijn handschriften die het ook niet hebben. Oorspronkelijk zal het er daarom niet gestaan hebben. Jezus zal het niet zo gezegd hebben. Het is een krasje in de lak.

Toen ik twee problemen waar ik dus zo’n twaalf jaar mee rondgelopen had, in een paar uur opgelost had, dacht ik: hmm, kennelijk is het me gegeven het nu ineens wel te begrijpen, misschien moet ik dan maar eens gaan zitten voor het allergrootste exegetische probleem van de Bijbel: Openbaring.

 

En zo is het gekomen.

018 - In onze bijbels zijn foutjes geslopen.

Mijn buurman van een paar huizen verder heeft zo’n 60km-wagentje dat eruit ziet als een minitruck. Toen hij probeerde het geval in te parkeren in de lege plek precies voor mijn Twingo, kon hij ineens niet verder achteruit. Dat kwam omdat hij met de harde hoek van zijn laadbak schuin tegen mijn voorkant zat. En dus gaf hij flink gas en trok op die manier een dikke streep van rechts naar links over mijn motorkap. Het stond gelukkig op camera.
Een andere onverlaat meende zich eens tussen een aankomende auto en mijn geparkeerde auto door te kunnen wurmen, maar toen hij inzag dat dat niet ging, draaide hij achteruit en schampte mijn spatbord. Waarop hij doodleuk vertrok. Gelukkig stond ook dat op camera.
En zo heb ik nog een aantal incidenten gehad, die ik verder nooit heb laten repareren met het idee dat er morgen zo wéér iemand tegenaan zit. Het is uiteindelijk maar blikschade en ik kan er gerust mee van A naar B rijden..

De onaangename realiteit van onze bijbels is dat er foutjes ingeslopen zijn. Wij hadden graag willen zien dat elke punt en komma - of eigenlijk jota en tittel - zoals die er nu in staan, origineel waren. Maar dat is helaas niet het geval.

Een voorbeeld is 2 Koningen 25:17 waar een kapiteel bovenop de pilaren voor het tempelhuis DRIE el hoog is, terwijl dezelfde en dus gekopieerde tekst in Jeremia 52:22 VIJF el heeft staan. Dat kan uiteraard niet, dus er moet iets misgegaan zijn. 

Wat in zo’n situatie helpt, is handschriften vergelijken. Onze tekst van het Eerste Testament is in belangrijke mate gebaseerd op die van de Masoreten uit de elfde eeuw naChr. De Dode Zee-rollen stammen echter van niet al te lang vóór Jezus’ tijd en zijn dus een stuk ouder. Ouder is meestal origineler en betrouwbaarder. De Septuagint is vervolgens een Griekse vertaling in Alexandrië ontstaan ergens rond 250 vChr, die zelfs regelmatig geciteerd wordt in het Tweede Testament. Het is ouder dan de Dode Zee-rollen, maar wel geschreven in een andere dan de originele.

Door zulke andere, oudere bronnen te vergelijken, is het soms toch mogelijk om met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid vast te stellen wat de originele tekst geweest moet zijn.

In het bovengenoemde geval hebben we geluk. Er zijn twee geheel verschillende teksten - en dus uit verschillende bron afkomstig - in respectievelijk 1 Koningen 7:17 en 2 Kronieken 3:15, die ieder ook VIJF el noemen voor de hoogte van een kapiteel. Daarmee is het drie tegen één en moeten de kapitelen dus vijf el hoog geweest zijn. De Septuagint heeft ook drie staan bij 2 Koningen 25:17. Dat betekent daarom dat een vroege kopiist ergens tussen tussen de terugkeer van de ballingen naar Juda in 538 vChr (toen Ezra en collega’s alle boeken van het Eerste Testament tot dan toe geconsolideerd hebben en enkele nieuwe boeken toegevoegd hebben) en zeg 300 vChr (ruim voordat de Septuagint geschreven werd) een schrijffout gemaakt heeft en de letter die vijf voorstelt in het Hebreeuws voor de letter aangezien heeft die een drie voorstelt. Het goede nieuws is dat de rest dus kennelijk wel allemaal overeenkomt en origineel/in orde is.
Het is een herstelbaar krasje in de tekst, die echter wel nog steeds zo in onze bijbels staat.

Ik vind dit mateloos irritant, zeg ik op een bepaald moment tegen de Heer. En daarmee bedoel ik minstens zo irritant als wanneer iemand krassen op mijn auto maakt. Ik bedoel: ja natuurlijk is zo’n getal niet het belangrijkste deel van de bijbel, maar als er op zo’n plek foutjes kunnen ontstaan, dan kan het op een andere plek ook en wat moet je dan nog geloven wat waar is? Dat is tenminste het argument dat atheïsten ons onder de neus wrijven en waar misschien zelfs niet iedereen een goed antwoord op heeft. Het zou gemakkelijker geweest zijn als er een volmaakte bijbel uit de hemel was komen vallen, zoals de moslims geloven van de Koran.

Kan je in een roestige auto van A naar B rijden, was de vraag die zich daarop aan mij opdrong.
Euh... ja, was mijn onmiddellijke antwoord, zelfs in een roestig barrel kan dat nog als het maar niet doorgeroest is. 

De overlevering van het Woord van God is net als een auto die bij gebruik slijt en onderhoud nodig heeft. Het origineel vanaf de fabriek zag er prachtig uit, het glom en er zat geen krasje of deukje op. Maar elke keer dat een manuscript gekopieerd wordt, is er kans op een menselijk foutje, net zoals bij het gebruik van auto’s krassen of zelfs deuken kunnen ontstaan. Gelukkig zijn er allerlei kopieën overal op de wereld, zodat we de originele onderdelen van de een kunnen gebruiken voor het herstel van de ander, zodat het toch weer zoveel mogelijk op het oorspronkelijke lijkt.

Dat is, net zoals het onderhoud van auto’s, dan misschien wel het werk voor specialisten, maar het is zoals mijn Twingo: er is hier en daar misschien wat cosmetische schade, maar het is zeker geen roestig barrel en ik kan er uitstekend mee op de plek van bestemming komen. Zolang de motor, het chassis en de basis maar goed is. 

En zo kan de Bijbel - ook al zijn er soms wat kleine plekjes waar wat herstelwerk aan geleverd moet worden - ons gewoon prima op de eeuwige plek van bestemming brengen. De Twingo waar ik in rond rij is daar een dagelijkse demonstratie van.

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

017 - De onderschatte kracht van de seksuele winterslaap

We leven in een wereld waarin veel twaalfjarige kinderen al meer bloot en seks hebben gezien, dan onze (over)grootouders in hun hele leven, omdat die elkaar nog niet eens naakt in de slaapkamer zagen. Zij weten alles al over de technische kant van het bedrijven van seks, voordat ze ook nog maar toe zijn aan hun eerste relatie of überhaupt weten wat dat inhoudt.

Als je een goede relatie hebt, heb je goede seks. Want als je dan geen goede seks hebt, kan je daar over praten en samen iets uitvogelen waar je beiden tevreden mee bent. Als je een slechte relatie hebt, kan je geen goede seks hebben. Seks is emotie. Goede seks is niet dat je lichamelijke bevrediging krijgt, maar emotionele bevrediging en dat kan niet zonder een liefdevolle partner waar je telkens emotioneel gezien mee op één lijn komt. Lichamelijke bevrediging, zonder emotie is dodelijk. Emotionele bevrediging krijg je als je seks hebt in een duurzame, liefdevolle relatie. Alleen maar lichamelijke seks is emotioneel leeg en daardoor net zo verslavend als drugs. 

Mensen die seks hebben voordat ze een goede relatie hebben, komen er al snel achter dat de relatie niet werkt, de emoties lopen vervolgens hoog op en de schade die elkaar berokkend wordt, is veel groter dan wanneer er geen seks geweest zou zijn en je dan tot de conclusie komt dat de relatie niet werkt.
Deze wereld zegt dat seks natuurlijk is en wil ons doen geloven dat zo ongeveer het hoogste goed in dit leven is om seksueel te kunnen experimenteren en je uit te leven op wat voor manier en hoe dan ook. Zolang het maar wederzijds vrijwillig en zonder dwang is.

Maar seks is net als chocola. Als je er eenmaal aan begint, kan je er niet meer vanaf blijven. Als je als puber seksualiteit ontdekt, dan zou je dat kunnen omschrijven als seksueel ontwaken. Daarvoor ben je nog onwetend. Na je seksuele ontwaking, weet je hoe het is en verandert alles. Ervoor zijn relaties tussen jongens en meisje nog ‘onschuldig’. Daarna staat alles ineens in een ander daglicht. 

Het verlangen naar seks - als je eenmaal ontwaakt bent - lijkt op honger krijgen. Ook fastfood stilt de honger, maar als je echt lekker eet, wil je meer. Als je gegeten hebt, ben je even verzadigd. Emotioneel bevredigende seks is als een stevige maaltijd. Emotioneel onbevredigende seks is net als suiker. Je krijgt er wel wat energie van, maar het vult niet en op de lange duur gaan je tanden ervan rotten, lees: je relatie wordt zuur.
Hoe dan ook: na korte of langere tijd groeit de honger weer. Dat betekent niet dat je onmiddellijk weer moet eten (of snacken), maar hoe langer je wacht hoe groter de honger wordt, totdat het niet meer te houden is en je echt MOET eten. Zelfs als de seks dan niet heel erg geweldig is, maakt honger toch rauwe bonen zoet en kan je er weer even tegen.
En zo is er in een goede relatie een terugkerend patroon van eten, honger krijgen, weer eten enzovoorts. Als de maaltijd om wat voor reden dan ook lange tijd uitblijft, dan wordt de honger onhoudbaar. Als je maar niet buitenshuis gaat eten.

Toch is er ook een groot verschil tussen eten en seks hebben. Als je niet eet ga je dood, maar als je geen seks hebt niet. Wat moet je dan met je honger als je nog geen toegewijde relatie hebt, als je door omstandigheden lang uit elkaar bent, of als je gescheiden bent bijvoorbeeld? Wat moet je als de beer ontwaakt is en op zoek gaat naar voer, maar dat is er niet? 

Je kan, als de druk te groot wordt jezelf helpen. Maar dan voed je de beer die daar groter en sterker van wordt zodat hij telkens weer terugkomt voor meer. Als er geen liefdevolle partner is, wordt die beer steeds humeuriger en agressiever van de kruimels die je hem geeft.
Wat er in deze wereld nooit gezegd wordt, is dat als het koud wordt in je leven en de winter aangebroken is, dat de beer dan in winterslaap kan gaan. Als de beer in winterslaap is, dan komt hij niet om de zoveel tijd weer brullend en alles verslindend rondkijken op zoek naar voedsel, zodat je eigenlijk nooit en nergens veilig bent buiten. Als het winter is, moet je de beer niet wakker houden door hem snacks te voeren. Je moet ook niet gaan vechten met de beer. Dat verlies je. Je brengt de beer in slaap door volledig te stoppen met voeren en vervolgens heel ver bij zijn grot vandaan te blijven. De telkens terugkerende seksuele honger in je lichaam stopt dan biologisch gezien en gaat in winterslaap. Ja, je kan je lichaam dus in een seksuele winterslaap brengen, zodat de honger ernaar stopt.
Als je de beer echter om wat voor reden dan ook wakker maakt, dan begint het hele verhaal opnieuw en kom je voorlopig weer niet van hem af.

In de oversekste wereld waarin wij leven is het niet zo gemakkelijk om de beer in winterslaap te krijgen en houden. Hij kan door een bericht, een website, een film, een bepaalde persoon op je weg of iets anders kleins, maar zo ineens weer wakker schrikken. En dan staat de hele wereld om je heen te juichen en je aan te moedigen eraan toe te geven omdat het zo toch zo lekker en natuurlijk is. Maar als je ver bij de grot vandaan blijft omdat je je bezighoudt met totaal andere dingen, zelfs als hij dan even ontwaakt en merkt dat er toch niets te eten valt, dan is hij ook zo weer in diepe slaap vertrokken. RUIKT hij echter ook maar voer, dan gaat hij los en op zoek en is het hek van de dam. 

Het leven is veel rustiger en aangenamer als je je lichaam dwingt om af te kicken van de constante, verslavende jacht naar kortstondige lichamelijke bevrediging die je emotioneel uitput en afgestompt maakt. Gods bedoeling is dat de liefde van je leven de knuffelbeer in je wakker maakt in een duurzame relatie. Wek daarom die liefde niet op voordat het haar behaagt, zegt Hooglied meerdere malen, want dan wordt de beer een woest monster dat jouzelf gaat verslinden omdat kruimels en snacks niet genoeg zijn.
Als de beer toch al gewekt is in je leven, dan is het mind-over-body. Onze geest is samen met de Geest van God sterker dan ons lichaam. Dwing de beer tot winterslaap door geheelonthouding. In het begin is dat heel lastig, maar als het eenmaal zover is, wordt het heel eenvoudig. Wij zijn geen alleen maar lichamelijke mensen die net zoals de dieren toe MOETEN geven aan hun natuurlijke driften zonder enige vorm van controle of moraal. Wij zijn geestelijke mensen en mogen leven door de Geest, bevrijd van ontembare, hongerige monsters. 

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

016 - Waarom vrouwen volgens Paulus niet hoeven te zwijgen in onze kerken.

Er is ooit een tijd geweest waarin 95% van de mensen in ons land naar de kerk ging. Wij konden ons toen de luxe veroorloven om over allerlei leerstellingetjes zo intens te harrewarren dat we elkaar de kerk uitschopten en kerkscheuringen de trend van de dag waren. Mijn eigen grootvader, die dominee was, was daar het slachtoffer van geweest. Intern geruzie en scheuringen zijn dodelijk voor randkerkelijken zowel als kerkelijken, laat staan dat het uitnodigend is voor nieuwkomers. Jezus’ gebed over ons als Zijn volgers was dat wij één zouden zijn, omdat de mensen DAARAAN zouden kunnen zien dat Jezus door God gezonden is (Johannes 17:21, 23). Door ‘niet één’ te zijn, is er heel veel kapot gemaakt en hebben massa’s mensen de kerk verlaten en zijn we nu in een situatie terecht gekomen waarin we - gelukkig, maar noodgedwongen - met kerken van verschillende denominaties moeten samenwerken, omdat we te klein en versplinterd zijn geworden om nog zelfstandig overeind te blijven.

Je kan dit vergelijken met het Israël onder de koningen. Als zij zelfgenoegzaam van God afdwaalden, namen de vijandige volken rondom hen gebied van hen af. Als zij nederig God gehoorzaamden, dan groeide hun gebied. En ja, soms bevochten de stammen van Israël zelfs elkaar. Wat een aanfluiting voor de toenmalige wereld was dat.
Door ruzie te maken over ondergeschikte zaken en niet één te zijn, zijn wij ongehoorzaam aan Jezus’ gebed en gebod. Daardoor is ook ons veel ‘gebied’ afgenomen. 

Gelukkig ontstaan er weer allerlei samenwerkingsverbanden tussen de gedecimeerde kerken. Maar ook kunnen er dán weer discussies oplaaien over oude of nieuwe geschilpunten, zoals vrouwen in het ambt, manieren van dopen en noem maar op. En dus is het misschien toch nog eens goed om de theologische puntjes op de i te zetten over vragen zoals of vrouwen hoedjes moeten dragen in de kerk (1 Korinthe 11:1-13), lang haar moeten hebben (verzen 14-15) en moeten zwijgen (1 Korinthe 14:34) in de gemeente.

Paulus maakt een duidelijk onderscheid tussen zijn eigen regels en die van de Heer. In 1 Korinthe 7 bespreekt hij huwelijk en echtscheiding. In vers 10 zegt hij: ”... beveel ik - niet ik, maar de Heere - dat...”. In vers 12 zegt hij: “... tegen de anderen zeg ik, niet de Heere...”.
Als Paulus zelf al dat onderscheid maakt, dan moeten wij dat dus ook doen. In vers 40 zegt hij nadrukkelijk “naar mijn mening”. Paulus geeft behalve geboden van de Heer dus naar eigen zeggen ook tijdgebonden regels en adviezen door.

Waarom doet hij dat? Omdat hij de Joden een Jood wil zijn en de Grieken een Griek. Hij wil alles worden voor allen, om in ieder geval enigen te redden (1 Korinthe 9:20-22).

“Geef geen aanstoot, niet aan de Joden en de Grieken, en ook niet aan de gemeente van God, zoals ik ook in alles allen behaag, door niet mijn eigen voordeel te zoeken, maar dat van velen, opdat zij behouden worden.” Zo licht hij dat nog maar een keer toe in 1 Korinthe 10:32-33. Waarom geeft Paulus zijn tijdgebonden regels? Om zich aan te passen aan de cultuur om de mensen geen aanstoot te geven.

Socrates (470-399 vChr) heeft de uitdrukking ‘het zwakke geslacht’ bedacht voor vrouwen. Aristoteles (384–322 vChr) zei: “De moed van de man komt tot uiting in het bevel voeren. De moed van de vrouw in 't gehoorzamen”. Aristoteles meende dat vrouwen inferieur waren aan mannen en een ondergeschikte huishoudelijke rol moesten spelen.¹
Het was in de Grieks-Romeinse wereld kennelijk ongebruikelijk voor vrouwen om publiekelijk het woord te nemen. Geef dan geen aanstoot, zegt Paulus en geef vrouwen in de kerk dan ook niet publiekelijk het woord. Het is in onze samenleving echter ONgebruikelijk voor vrouwen om NIET publiekelijk het woord te nemen. Dan moeten we HETZELFDE PRINCIPE van Paulus hanteren: geef ook nu geen aanstoot en en geef vrouwen in de kerk de gelegenheid om publiekelijk het woord te nemen. Op die manier mogen we hopen en bidden dat we mensen uit onze samenleving zullen behouden. Als mensen van buiten ergens over moeten struikelen, dan moet dat de Heere Jezus zelf zijn, die zij niet kunnen accepteren. Niet onze verouderde cultuurgebonden regels.

Er is geen enkel gebod van Jezus, waarvan we kunnen zeggen dat die tijdgebonden is. We moeten ons aan de wet van Jezus houden, die samengevat is dat we God liefhebben met alles wat in ons is en onze naaste als onszelf. We moeten uiteraard niet meedoen met de zonden van onze samenleving. Maar de liefde voor onze broeders en zusters uit andere kerken, gemeenten en denominaties EN voor de mensen van onze samenleving bepaalt dat wij de voorschriften, reguleringen, adviezen, regels en meningen van Paulus zelf - voor zover hij niet de geboden van Jezus doorgeeft - in elke cultuur, samenleving en omstandigheden weer opnieuw moeten evalueren langs de maat die hijzelf al aangeeft en hanteert: geven wij hiermee aanstoot of niet, als wij eraan vast blijven houden?
Daarom zou Paulus ons vandaag adviseren, als hij ons een brief zou schrijven, om vrouwen gelijke posities te geven als mannen, want hij zei zelf toen al dat het in Christus niet van belang is of men Jood, Griek, slaaf, vrije, man of vrouw is, maar dat allen één zijn (Galaten 3:28). 

Dus wat wordt het: blijven wij navolgers van verouderde Griekse filosofie, of zijn wij navolgers van de Heer? Is het zoals Jezus bidt, dat wij allen - en dus ook mannen en vrouwen - één zullen zijn, of zijn mannen toch een beetje meer één dan vrouwen?

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

---

¹              Zie bijvoorbeeld https://www.grunge.com/282893/these-were-aristotles-beliefs-about-women/

015 - Waarom de naam Israël soms voor christenen gebruikt wordt in het Eerste Testament.

De naam Israël is de nieuwe naam die God aan Jakob geeft, nadat hij met Zijn engel geworsteld heeft (Genesis 32:28). Zoals de twaalf stammen de naam dragen van hun stamvaders, zo wordt de verzameling van die stammen naar hun vader Jakob/Israël genoemd. En ook het land Kanaän krijgt dan de naam Israël.
David was degene die alle stammen onder zijn hoede verenigde (2 Samuel 5), maar na de dood van zijn zoon Salomo, viel het koninkrijk in tweeën uiteen, waarbij het noordelijke tienstammenrijk vaak naar de naam van de belangrijkste stam Efraïm vernoemd werd, of ook wel naar de latere hoofdstad Samaria, alsook de naam Israël behield. Het zuidelijke tweestammenrijk werd naar Juda genoemd. Onder hen mengden zich overigens ook wel een aantal Israëlieten die in Juda bleven wonen (1 Koningen 12:17).

Jerobeam maakte twee gouden kalveren en plaatste er één in Bethel en een ander in Dan en hij zei tegen het volk dat dit de goden waren die hen uit Egypte geleid hadden. Dit om te voorkomen dat het volk naar Jeruzalem en de tempel op zou trekken en zij zich weer onder Juda zouden voegen (1 Koningen 12:25-33).
Het is sindsdien nooit meer goed gekomen met de afgodendienst van Israël, ondanks dat God vele profeten stuurde, zoals Elia en Elisa. Daarom zei God als het ware: als jullie dan zo graag afgoden willen dienen, dan ga je ook maar bij de afgodenvolken wonen en niet langer in mijn land.
Zo werd Israël door Assyrië veroverd en werd de gehele bevolking gedeporteerd en verspreid over Mesopotamië en Medië (2 Koningen 17:6). Samaria werd herbevolkt met bevolking uit allerlei andere streken (2 Koningen 17:24).
Aangezien de Israëlieten geen sterke eigen religieuze identiteit hadden, hebben zij zich vermengd met de Assyriërs en daarna met de volken die hen veroverden en zijn zij als zodanig opgenomen in de wereldbevolking. Ook al worden er wel eens vage suggesties gedaan van verloren stammen van Israël, feitelijk zijn zij ontraceerbaar geworden en zijn die stammen eigenlijk afstammelingen van Juda.

Door Hosea had God echter al over Zijn plan met Israël verteld. Namelijk dat God Israël over de aarde uit zal zaaien (Hosea 2:22); uit hun afstammelingen zullen (geestelijke, niet natuurlijke) kinderen van God geoogst worden (1:10) door de Messias, die dit Israël en Juda weer samen zal brengen (1:11); Hij zal haar tot Bruid nemen (2:18-19).
Ofwel: de Messias zal de afgodenvolken - en dan ook het daarmee vermengde Israël - bereiken. Paulus beaamt deze zienswijze door Hosea te citeren en daarmee tegen de Romeinen (9:24-26) te zeggen dat zijn nu ook Gods volk zijn geworden.

 Als Hosea 1:10 daarom spreekt van het aantal Israëlieten dat zal zijn als het zand van de zee, dan heeft hij het dus feitelijk over... christenen! Want dat is de nieuwe naam (zie Jesaja 62:2, 65:15) die de kinderen van God van het Nieuwe Israël gekregen hebben.

Zo zegt Zacharia 12:7 dat “de HEERE de tenten van Juda het eerst zal verlossen, opdat de luister van het huis van David en de luister van de inwoners van Jeruzalem niet groter zal zijn dan die van Juda”.
Het ‘huis van David’ moet hier NIET opgevat worden als de natuurlijke afstammelingen van David, maar als het huis van de Zoon van David, de Messias, die geestelijke kinderen van God oogst op de akker van de wereld. Het ‘huis van David’ betekent hier daarom gek genoeg: de gelovigen uit de afgodenvolken, die later christenen zijn gaan heten.
De ‘inwoners van Jeruzalem’ staan hier ook in contrast tot de ‘tenten van Juda’. Hier wordt dus het hemelse Jeruzalem mee bedoeld, waar jij en ik in wonen.
Zacharia zegt op deze plek dat God - in de persoon van Jezus de Messias - als eerste Zich tot Juda zal wenden, zodat zij behouden worden. De kerk was in eerste instantie een Joodse aangelegenheid en het Tweede Testament is door de vroege Joodse kerk geschreven. Opdat wij ons als christenen uit de afgodenvolken niets in de bol zullen halen...

Zacharia 11:14 spreekt over het breken van de herdersstaf Samenbinding, “om zo de broederschap te verbreken tussen Juda en Israël”. Zacharia profeteert over Jezus’ tijd en Israël is daar allang in geen velden of wegen meer te bekennen. Hoezo wordt de broederschap tussen Israël en Juda verbroken, terwijl Israël al lang niet meer bestaat?
Zacharia spreekt over het schisma, de breuk tussen Juda en de afstammelingen van de Messias, die de nieuwe Jakob is met twaalf discipelen als Zijn zonen, die geestelijke kinderen van God zullen verwekken over de hele wereld en zo het Nieuwe Israël zullen stichten. De breuk tussen Juda en christenen dus.

Ezechiël 37:15-17 spreekt juist over het samenvoegen van twee stokken. De betekenis ervan is: “Zie, Ik zal het stuk hout van Jozef nemen, dat zich in de hand van Efraïm bevindt, en van de stammen van Israël, zijn metgezellen, en Ik zal het bij het stuk hout van Juda voegen, en Ik zal ze tot één stuk hout maken. Ze zullen in Mijn hand één worden.” (vers 19).

Dat moet dan betekenen dat gelovigen uit Juda en gelovigen uit Israël - dat wil zeggen uit de afgodenvolken waar Israël één mee geworden is - onder de Messias weer één zullen worden. Joden en christenen worden onder de Messias één. Precies zoals Paulus in Efeze 2:14 ook zegt. 

Dit wil niet zeggen dat je OVERAL waar Israël staat, ‘kerk’ of ‘christenen’ moet lezen. Het betekent ook niet dat beloftes die aan JUDA gedaan zijn voor de kerk gelden. Of dat God geen apart plan meer heeft met Juda. Het betekent wel dat de naam Israël meerdere betekenissen kan hebben. Het wordt gebruikt voor Jakob, voor het volk dat uit hem voortkwam, voor het land dat eerst Kanaän heette, voor de tien stammen, voor de Messias (Jesaja 49:3) en soms dus ook voor het Nieuwe Israël: de christenen uit de afgodenvolken.

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

014 - Elk mens heeft een handboek dat je maar beter kan volgen.

Elk mens heeft een handboek en als je in de omgang met die persoon tegen de regels van het handboek ingaat, dan zal je relatie met die persoon stroef verlopen. Ook al is je manier van doen van jou uit gezien nog zo logisch. Je kan maar beter het handboek leren kennen en ernaar handelen, dan is het leven met die persoon een stuk eenvoudiger.

Met negen kleinkinderen, zie je al die verschillen in karakters heel erg duidelijk. Maar erachter komen wat er in het handboek staat en hoe je er het beste mee om moet gaan, kan nog een hele speurtocht zijn. 

Ik pas elke twee weken een avond op, op twee van mijn kleindochters. De oudste van de twee - nu zeven jaar - heeft een bepaalde eigenschap, die ik ook bij mezelf herken: hoge hoogtes en diepe dalen. Het is een erg enthousiaste en initiatiefrijke dame die alles en iedereen op sleeptouw neemt en van alles regelt, zo jong als ze is. Maar ze kan ook in de mineur schieten en dan is het drama niet te overzien. Dan wordt de hele woonwijk bij elkaar gebruld.

Nou vinden kinderen het nooit leuk als zij naar bed moeten en proberen ze allerlei trucs uit om tijd te rekken. Maar in dit geval ontwikkelde zich een patroon dat van kwaad tot erger ging. Zo sprong ze eens op van bed en rende in haar pyjama naar beneden, door huis, door de achtertuin om zich aan haar moeder vast te klampen, die met de fiets in de hand stond om te vertrekken.
Laatst gebeurde het dat zij bij het tandenpoetsen al krijsend en schreeuwend als een koalabeertje aan moeders been hing, die haar vermanend toesprak met: maar je weet dat ik wegga heh. Deze negatieve stemming sloeg bovendien over op de jongste van de twee, zodat we met twee brulaapjes zaten. De enige manier om uit deze situatie te komen was dat moeder verdween. Ik moest de oudste lang genoeg vasthouden en kalmerend toespreken, tot ik zeker wist dat moeder van huis weg was. Toen liet ik haar los. Ze rende weg en kwam na een tijdje bedremmeld terug toen ze geconstateerd had dat ma inderdaad weg was. Ze keek me een beetje verontschuldigend aan.
Ik had inmiddels de jongste gekalmeerd en bracht haar naar bed. Ga je ook liggen meisje, zei ik, dan kom ik zo nog even bij je. En dat was goed.
Zolang moeder in beeld was, was er drama. Zodra ze vertrokken was, was het over. Ik moest maar eens een goed gesprek hebben.

Jullie zijn in een patroon terecht gekomen, zei ik, wat niemand leuk vindt. Jij niet, zij niet, de jongste niet, ik niet. Er is geen standaard oplossing voor zoiets, want dit heb ik ook nog nooit eerder meegemaakt. Maar je moet gewoon eens experimenteren door op een totaal andere manier te reageren op haar om zo te kijken of je deze uitkomst kan voorkomen.
Of ik ideeën had hoe. Ik stelde voor dat we misschien haar zelf konden laten beslissen wanneer mama weg zou gaan. We hadden namelijk ook enorme drama’s meegemaakt bij de tandarts waar ze van tevoren zei dat ze flink zou zijn, maar volledig door het lint ging toen puntje bij paaltje kwam. Ze moest daarna naar een speciaal instituut waar ze in opbouwende sessies haar voorbereidden op de daadwerkelijke behandeling. Toen er weer een keer een tand bijna uitviel vanwege het wisselen, mocht niemand met de beste wil van de wereld daar aankomen. Toen haar moeder zei: dan moet je het zelf maar doen, trok ze hem er zonder een kik te geven uit!

Dus stelde ik een volgende keer aan de eettafel voor aan de moeder: zullen we vandaag oefenen?
Wat oefenen, vroeg de dame in kwestie bloednieuwsgierig. Met de blik van verstandhouding die ik kreeg, dacht ik, ok let’s do it.
Ik legde haar rustig uit hoe het drama verlopen was de vorige keer en dat dit eigenlijk voor niemand leuk was. En dat de jongste zelfs ook gaat flippen. Dat mama eigenlijk heel graag gewoon afscheid zou willen nemen zonder toestanden. En dat we best begrijpen dat zei het vervelend vindt dat zij weggaat. En dat zij met zeven jaar eigenlijk best oud genoeg is om dat al te kunnen. Dus misschien kunnen we eens een keer oefenen dat mama weggaat en dat we dat op zo’n manier doen, zoals papa en mama ook afscheid nemen.

Oh ja, dat was goed hoor. Mama nam afscheid, ging weg. Niks aan de hand. 

Enkele dagen later dat ik weer daar was, begon ik met: oudste, ik ben supertrots op je.
Ik weet wat je bedoelt, zei ze!!
Vandaag gaat mama weer weg, vervolgde ik, en je hebt het de vorige keer zo goed gedaan, dus misschien kunnen we het vandaag ook weer zo doen?
Wel, geen probleem en het wonderbaarlijke is dat het sindsdien ook geen issue meer geweest. 

Wow, dat ging veel gemakkelijker dan ik had gedacht. Haar ruim van tevoren inlichten en haar daarmee zelf de keuze en dus ook verantwoordelijk voor haar gedrag te geven, bleek de sleutel te zijn.
Maar de grootste verandering had plaatsgevonden bij haar moeder. In plaats van tegen de regels van haar dochters handboek in te gaan en daardoor de situatie juist te verergeren, volgt ze nu het handboek. En dat maakt het leven voor iedereen zoveel eenvoudiger en aangenamer.

 

Zo, dat moest ik even kwijt. 

013 - Als God een koe is...

Stel je eens even voor dat er intelligent leven op Mars ontdekt is. En dat wij en zij graag kennis uit willen wisselen. Voor de goede orde: er zijn geen planten en dieren op Mars zoals bij ons en de marsmannetjes mogen dan superslim zijn, ze hebben geen weet van hoe het hier op aarde is.
Dus besluiten we om hen eens een glas melk toe te zenden, zodat ze kunnen zien hoe sommige dingen er bij ons uitzien. Dit tot groot enthousiasme van de marsmannetjes, omdat melk toch wel even iets anders is dan water. Al gauw onderwerpen ze de melk aan een volledig wetenschappelijk onderzoek. Zo komen ze tot de conclusie dat er veel kalk in zit en de melk daarom wit is. De hele samenstelling lichten ze door en zo ontdekken ze ook resten van microben. Ze zijn heel slim en weten zelfs een soort reconstructie te maken van de eencelligen en hun DNA. 

Natuurlijk rijst ook al snel de vraag hoe melk ontstaat. Vanwege het vele onderzoek dat ze doen naar het bestaan van de melk, komen ze al snel tot de conclusie dat die microben ooit geleefd moeten hebben en nu een soort fossielen zijn in de melk. Maar ooit zullen zij er verantwoordelijk voor moeten zijn geweest om water om te zetten naar melk.

Wij begrijpen dat zij op het verkeerde spoor zitten, dus sturen we hen het volgende bericht: melk is gemaakt van gras. En we sturen hen ook een beetje gras op natuurlijk.
Het gras wordt aan net zulk degelijk wetenschappelijk onderzoek onderworpen als de melk en de geleerden concluderen dat er geen overeenkomst is tussen de microben en de cellen van het gras en dat het daarom wetenschappelijk onmogelijk is dat melk uit gras ontstaan kan zijn.

Er zijn echter marsmannetjes die wat minder hoog opgeleid zijn, die toch zo hun twijfels hebben. De aardmannetjes hebben toch gezegd dat melk van gras gemaakt wordt, zeggen ze tegen de wetenschappers, waarom zouden zij liegen?
Maar daar kunnen ze niks mee. Wij doen niet aan geloof, zeggen ze, wij kijken alleen naar de wetenschappelijke feiten. En wetenschappelijk gezien heeft gras niets gemeenschappelijk met melk of de microben in de melk, behalve dat er in beiden water zit. 

En er ontstaat een groep van gelovigen en een groep van ongelovigen onder de marsmannetjes.

Wij willen hen graag helderheid verschaffen en dus sturen we een prachtige afbeelding van een koe toe. Met daarbij de boodschap dat melk van gras gemaakt wordt in een koe. 

Nu is het hek van de dam en er breekt een complete oorlog uit tussen de twee groepen.
Zie je wel, zeggen de gelovigen, er bestaan koeien en die maken melk van gras.
Wat een ongelooflijke onzin, zeggen de wetenschappers, niemand weet wat een koe is, niemand heeft nog ooit een koe gezien, we hebben een plaatje, maar iedereen kan wel zoiets verzinnen.
We moeten erop vertrouwen dat de aardmannetjes de waarheid spreken.
Wij hebben nog nooit zo’n gekke machine gezien als een koe.
Wie zegt dat het een machine is, wij kunnen de aard van een koe helemaal niet kennen.
Het is fantasie, het zou net zo goed een spaghetti-monster in de lucht kunnen zijn.

En het wordt de gelovigen verboden om voortaan nog hun ideeën op scholen te vertellen. In de lesboekjes komt te staan dat de enige geldige wetenschappelijk theorie is dat de fossielen in de melk het ontstaan van de melk verklaren.

Tja...

Dus als God de koe is en de melk is het heelal, probeer dan maar eens te verklaren waar de melk vandaan komt, als je de koe niet kent. 

 

Zo, dat moest ik even kwijt.