037 - Wat is de zin van het leven?

Mijn 90-jarige moeder heeft een progressieve zenuwziekte - neuropathie geheten - die in de afgelopen jaren van haar benen steeds verder omhoog getrokken is. Daardoor voelt ze steeds minder in haar lichaam en wordt ze langzaam steeds minder mobiel. Op dit moment kan ze nog net van bed met de rolstoel naar de huiskamer gebracht worden door mijn vader, om de rest van de dag half liggend en zittend in haar comfortabele stoel door te brengen. Het is best lastig om je moeder zo al worstelend met haar haar situatie steeds verder achteruit te zien gaan.
En dus gaan de gesprekken in de familie, zowel met kinderen als kleinkinderen over de dood, haar bestemming bij God en de zin van de dood en het leven.

De wereld zegt: het leven heeft geen zin, je moet er zelf iets van maken.
Daar zit natuurlijk wel enige waarheid in. Je kan niet met je handen over elkaar gaan zitten afwachten tot er iets voor je komt of dat God iets naar je toebrengt.

Toen ik jong was, was het antwoord op deze vraag eenvoudig: de zin van het leven is om God te dienen. Gaandeweg veranderde dat meer naar: je moet die persoon worden, zoals God je eigenlijk bedoelt heeft. Maar daar zit in opgesloten dat er een soort definitieve versie van jou bestaat, een blauwdruk zeg maar, de ideale perfecte jij, waar je naar toe moet werken of groeien. Echter, terwijl ik dat zeg, begrijpen we ook meteen dat wij dat nooit zullen bereiken hier. En dat het streven daarnaar een frustrerende bezigheid kan zijn.
En dan blijft dus toch de vraag, wat is de zin ervan?

Nog een voorbeeld. Je stapt in het huwelijk en je weet totaal niet waar je aan begint. Je moet het samen maar allemaal uitvinden.
Of je krijgt kinderen en je weet totaal niet waar je aan begint. Je moet al struikelend en weer opstaand uitvinden hoe je het moet doen. Ben je er uiteindelijk achter dan komt er een nieuwe fase met nieuwe uitdagingen. Pas als het achter de rug is, weet je hoe het moet. Maar wat moet je met al de ervaring en kennis die je opgedaan hebt? Je gaat het leven niet nog een keer overdoen. En uiteindelijk ga je dood en neem je dat alles mee je graf in. Waarom? Wat is de zin daarvan?

Zou je dingen anders doen, als je het over kon doen? De vraag daarbij is of je de kennis van nu dan mee mag nemen of niet. Als ik alles over mocht doen en ik was net zo groen, onwetend en onervaren als ik toen was, wat zou ik dan anders moeten doen? Ik zou waarschijnlijk dezelfde keuzes en dezelfde fouten maken. Maar MET de kennis van nu, als ik bepaalde zaken over zou mogen doen, dan zou ik sommige dingen heel anders aanpakken natuurlijk. Maar ik kan het niet overdoen. Dus wat heb ik dan aan al die kennis van nu?
Aan de andere kant is het ook zo, dat ik met die kennis van nu, me niet meer zo gauw als een jonge hond in een avontuur zou storten met behoorlijke risico’s en waarvan het eindresultaat op geen enkele wijze zelfs maar vermoed kan worden. Er zit dus ook wel een bepaalde charme in jeugdig enthousiasme natuurlijk. 

Ja, één van de dingen die je met je kennis en ervaring doet, is het doorgeven aan anderen. Ik vind het geweldig om met mijn kinderen over het opvoeden van hun kinderen te praten. En samen te zoeken naar wat goed is voor hen. Maar uiteindelijk is dat ook maar heel beperkt. Toen er kleinkinderen kwamen, verbaasde ik me erover hoeveel honderden kleine dingetjes er in me zaten die ik geleerd had tijdens de opvoeding van mijn eigen kinderen en die ik nu weer als vanzelf toe kon passen bij de kleinkinderen. Waar ik soms wel eens een column over schrijf :-).

Maar dit alles is juist het hele punt. God wil dat we leren. Het gaat er niet om, dat we een perfect leven leiden. Het gaat er zelfs niet om dat we zo min mogelijk gezondigd hebben. Het is één ding om te zondigen - daar is vergeving voor mogelijk - maar het is iets heel anders om niet van je fouten te leren. God wil dat we van ons falen leren. Die kennis en ervaring, die je mee het graf inneemt... DAT is nu juist het punt. Dat ben jij. Zo ben je gevormd. Daarmee ga je de eeuwigheid in. Dat neem je mee. Het gaat niet verloren. Dat is jouw bijdrage. Dat is wat je hier hebt kunnen leren en wat je niet meer afgenomen kan worden. Dat is wat God gaat gebruiken op de Nieuwe Aarde als Jezus teruggekomen is. Hoe? Dat zal wel blijken. Maar op de Middelbare School leer je dingen die je ergens anders en tijdens andere fases in je leven niet leert. Als je de Middelbare School overslaat, dan heb je minder mogelijkheden daarna. Dit leven is onze Middelbare School. Wij worden gevormd voor de eeuwigheid. Er is geen alternatief voor. We moeten hier doorheen. En alles wat je nu leert, zal God later weer gaan gebruiken. Het gaat niet verloren als je doodgaat. Je neemt het mee. 

En een zeer wezenlijk onderdeel daarvan is niet zozeer dat we de volmaakte mensen worden die God altijd al wilde dat we zouden zijn, maar dat we juist leren om van onvolmaakte mensen te houden. Inclusief onszelf.

Zo, dat moest ik even kwijt.