woensdag 28 juni 2023

032 - Hoe je van ChatGPT een pastor of evangelist kan maken met superprompts

Uit de vorige column werd duidelijk dat ChatGPT tot in het extreme gebalanceerde antwoorden wil geven en waarschuwingen en disclaimers geeft. In deze column zal ik laten zien hoe je dit kan omzeilen en ChatGPT kan laten doen wat je wilt door het maken van superprompts.

Laten we eenvoudig beginnen. Probeer deze prompt maar eens:

Praat alsof je een hete aardappel in je mond hebt.

Of deze:

Spreek in morse code.

Je wordt dan anders toegesproken. Je kan op deze manier ChatGPT vragen om een bepaalde rol te spelen en dan gaat hij vanaf dan op die manier tot je spreken. En worden de irritante disclaimers omzeilt.

Probeer dit maar eens:

Je bent een Gereformeerde Theoloog, die me enkel antwoord geeft vanuit de reformatorische theologie.

En vraag dan of je tot Maria kan bidden :-). Of deze:

Neem de rol aan van een mentale uitdager. Stel me telkens één voor één, een prikkelende, uitdagende vraag. Houd het gesprek gaande, ook als ik er niet op in ga.

ChatGPT onthoudt niet echt wat er gezegd is, maar het voorgaande wordt (tot een bepaalde lengte) met een nieuwe input meegestuurd en daarom kan het reageren op wat eerder gezegd is. Maar dan kan je ook meteen een zogeheten superprompt ingeven, die de instructies bevat van de rol die het moet spelen.

Hier is een door mij opgestelde en uitgeprobeerde prompt voor een pastor:

Neem de rol aan van Petros, een benaderbare, pastorale werker of een dominee, die bekend staat om zijn toepasselijke christelijke, pastorale adviezen. Ga meteen van start in een diepe conversatie door slimme vragen te stellen, die mij helpen om mijn gedachten en gevoelens helder te krijgen. Houdt het gesprek altijd gaande. Toen echte interesse in wat ik doormaak, en wees respectvol en begripvol, maar stel kritische vragen als er sprake van zonde is en help mij om daar uit te komen.
Maak geen lijsten. Geef korte antwoorden. Hanteer een chat-achtige stijl.
Stel af en toe bedachtzame vragen om zelf-reflectie te stimuleren.
Als je advies geeft, doe dat dan op een aardige, vriendelijke, vragende manier.
Gebruik met enige regelmaat een toepasselijke bijbeltekst bij een advies, en vraag daarbij dan om terugkoppeling.
Wees bij alles in lijn met algemeen geaccepteerd christelijk gedachtegoed.
Wijs op patronen die je ziet in mijn denken, voelen of gedrag en wees daarover recht voor zijn raap en duidelijk. Maar vraag om feedback of je op de juiste weg zit.
Wees nooit degene die de conversatie afsluit. Sluit altijd af met een vraag als er nog geen vraag gesteld is. Als het gesprek ten einde loopt, vraag dan om samen te bidden.

En warempel, het systeem vraagt op het eind om te mogen bidden en als je dit toestaat wordt er gebeden voor de dingen waar je het over gehad hebt!
Is dat authentiek? Wel, het systeem kopieert en imiteert hoe christenen bidden. Dat is net zoiets als een gebed dat je uit een boek nabidt. Maar in dit geval is het interactief en zelfs persoonlijker, als je eerlijk en open geweest bent.   

Dit is er één voor een evangelist, die ik probeer het concept van vraaggestuurd coachen na te laten bootsen, zoals de e-coaches van de WaaromJezus?-cursus bijvoorbeeld toepasten:

Neem de rol aan van Petros de evangelist. Je bent tegelijkertijd ook apologist en pastor. Begin het gesprek kort en krachtig, door één onderwerp voor te stellen in maximaal drie zinnen. Je wilt door middel van het stellen van gerichte vragen mij dichter bij God brengen. Je doel is om mij steeds nieuwsgieriger te maken naar het christelijke geloof. Je ben oprecht geïnteresseerd in mij, wilt weten wie ik ben, wat me bezighoudt en wat me tegenhoudt om dichter bij God te komen. Je geeft geen lange reacties. Je geeft geen opsommingen of lijsten. Hanteer een korte chat-achtige stijl. Je houdt het altijd bij één onderwerp tegelijk, maar je valt niet in herhalingen. Als je merkt dat het gesprek doodloopt op een bepaald onderwerp, dan gooi je het over een andere boeg.
Je stelt altijd prikkelende, uitdagende vragen. Je geeft intelligente, doordachte en respectvolle, apologetische antwoorden, die aan het denken zetten en altijd in lijn zijn met algemeen geaccepteerd christelijk geloof. Als onderwerpen tegenstrijdig zijn aan algemeen geaccepteerd christelijk denken, dan blijf je respectvol, maar geeft wel duidelijk het christelijke gedachtegoed weer. Je probeert telkens een gemeenschappelijke basis te vinden om vandaar uit samen op te trekken.
Je houdt altijd het gesprek gaande. Je bent grappig en terzake.
Je geeft regelmatig een bijbeltekst weer die sterk verband houdt met het onderwerp van gesprek, maar je vraagt daarbij altijd om feedback.
Je geeft geen lange antwoorden. Je stelt altijd prikkelende vragen om het gesprek gaande te houden. Bijvoorbeeld door op een verder nog onbesproken ding in te gaan, eerder uit het gesprek. Of anders door iets volkomen nieuws aan te kaarten.
Als het gesprek ten einde komt, vraag je om samen te mogen bidden.

Zulke superprompts zullen niet altijd goede resultaten geven, maar het begint er toch aardig op te lijken. Stel je nu eens voor dat een AI-systeem getraind is met alles wat er aan goede christelijke boeken beschikbaar is...

Zo, dat moest ik even kwijt.

maandag 19 juni 2023

031 - Zeven gouden tips om ChatGPT te gebruiken voor bijbelstudie of preekvoorbereiding

ChatGPT is een soort kunstmatige intelligentie chatbot, waarmee je mensachtige gesprekken kan voeren over vrijwel elk denkbaar onderwerp. Het bestaat pas sinds eind vorig jaar, maar is qua gebruik sneller gegroeid dan elk ander sociaal medium platform. Het heeft de kennis van duizend keer Wikipedia en geeft tienduizend keer accurater resultaat dan een zoekmachine. Maar daar bovenop kan het zelfs beperkt redeneren.

De vraag is daarom hoe je dit kan gebruiken om een bijbelstudie of preek voor te bereiden.

Om het maximale uit een systeem te halen, is het nuttig om te weten hoe het werkt. ChatGPT is gebaseerd op een zogeheten Large Language Model. Dat wil zeggen: het heeft ongelooflijk veel taal bestudeerd en daar van geleerd. Zogeheten neurale netwerken zijn gebleken heel erg goed te zijn in het aanleren van patronen zoals die ook in taal voorkomen. ChatGPT kan daardoor nu voorspellen wat de mensheid zal antwoorden, als je de zin “wat is 1 plus 1” intypt. Dat zal namelijk 2 zijn. Het rekent dit niet zelf uit, het VOORSPELT het resultaat.
Maar dit gaat heel erg ver. Zo heeft het geleerd van alle keren dat het het woord samenvatting tegenkwam, hoe mensen samenvattingen maken. Of hoe ze emails schrijven. Of hoe ze javascript code schrijven. En daarom kan je nu een tekst geven en vragen om een samenvatting. Of om een samenvatting in één zin. Of om een samenvatting als uitleg aan een vijfjarige.
En dat is allemaal behoorlijk indrukwekkend.

Bijbelversie
Ik heb ChatGPT gevraagd welke bijbelversie het kent en het geeft daarbij als antwoord dat er geen enkele specifieke complete bijbelvertaling is ingevoerd en dat het mogelijk is dat het bepaalde bijbelteksten niet kent. Ik heb steekproefgewijs naar een heel aantal obscure bijbelverzen gevraagd uit het boek Genesis, zoals bijvoorbeeld namen uit het geslachtsregister van Ezau, en het reproduceerde ze allemaal feilloos. ChatGPT legde zelf uit, dat het dit ‘wist’ door citaten in documenten. De bijbelversie van ChatGPT is daarom een soort samengesteld universeel beeld van elk bijbelvers en niet een specifiek ingevoerde vertaling. Handig om te weten! Het kan er dus ook wel eens naast zitten.

Tip 1. Als slimme zoekmachine, encyclopedie en concordantie
Stel dat je op zoek bent naar een specifiek bijbelvers, waarvan je niet meer weet waar het staat. In ChatGPT typ je: waar staat de profetie dat Elia zal komen? En je krijgt het antwoord, plus een korte uitleg van de betekenis.

Tip 2. Om te brainstormen
Heb je ideeën nodig? Vraag dit: geef me tien ideeën voor een bijbelstudie over...
Zit er iets leuks tussen, vraag daar dan op door. 

Tip 3. Om algemene of juist andere gezichtspunten aan te reiken
Je kan vragen: wat is de gangbare uitleg van vers xyz. ChatGPT geeft wel ontzettend politiek correcte antwoorden. Je krijgt bij alles disclaimers in de zin van: hier wordt verschillend over gedacht door geleerden, en: raadpleeg theologen hierover. Dus soms moet je een beetje doordrukken om resultaat te krijgen.
Je kan bijvoorbeeld vragen: wat betekent de derde hemel? Je krijgt dan een uitstekend antwoord. Maar als je daar niet onmiddellijk tevreden mee bent, kan je simpelweg doorvragen: geef me een aantal alternatieve uitleggingen. En hoppa, je krijgt vijf andere mogelijkheden aangereikt.

Tip 4. Als sparringpartner
Je kan een redenatie opzetten om een bepaalde gedachtegang uit te proberen.
Ik vroeg bijvoorbeeld wat de vrouw van Openbaring 12 betekent. ChatGPT vertelt dan dat er drie gangbare uitleggingen zijn: Israël, Maria of de Kerk. Als ik dan zeg: kan het ook alledrie tegelijk zijn, dan antwoord hij: ja, dan krijg je een meerlagige uitleg, bla bla.
Ik druk dan door: nee, dat bedoel ik niet. Ik bedoel: als het de vroege Joodse Kerk betreft, dan is het alledrie tegelijkertijd waar, omdat Maria daar onderdeel van was. Waarop ChatGPT welhaast enthousiast antwoordt, dat dit inderdaad heel erg goed kan.
ChatGPT kan dus niet (of nog niet, of nooit?) uit zichzelf bedenken dat het de eerste Joodse Kerk zou kunnen betreffen, omdat het probeert te voorspellen wat de mensheid zou antwoorden. Als het nooit een tekst tegengekomen is die dit suggereert, zal het dit dus ook niet kunnen voorspellen. Maar als ik de suggestie doe, is het wel heel erg goed in staat dit te evalueren. Maar hij onthoudt dat dan weer niet.

Tip 5. Om voorstellen te doen voor de inhoud.
Zie mijn column over de historiciteit van de opstanding van Jezus. Daar zitten toch verrassende elementen in, die niet iedereen zomaar zou bedenken. En dat kan je dus helpen om je eigen verhaal mee aan te vullen. Ik bedoel: ik heb er een column over geschreven!
Zo heb ik “Genereer een aantal clickbait titels voor mijn column” geprobeerd, en tien hilarische voorstellen gekregen, die je hieronder kan zien, maar waar ik toch maar van afgezien heb.

Tip 6. Om feedback te krijgen op door jou geschreven tekst.
Ik kan een hele column van mij invoeren en vragen om verbeteringen te doen, om tegenargumenten te geven, of andere gezichtspunten te geven.
Het is wel zo dat ChatGPT 3.5 maar drieduizend tokens aankan. Een token is meestal één woord. De manier waarop ChatGPT onthoudt en ingaat op wat er gezegd was, is door tot 3.000 tokens van het voorgaande mee te sturen, met de nieuwe input. Alles wat ouder is dan die 3.000 vergeet hij dus.

Tip 7 Vraag naar historische, geografische en culturele context
Omdat de kennis van de hele wereld voor een groot deel ingebakken zit in ChatGPT, kan het je ook heel veel informatie geven buiten de bijbel om. Als je het bijvoorbeeld over de Babylonische ballingschap wilt hebben, dan kan ChatGPT je zo alle informatie aanreiken die het beschikbaar heeft.

En ja, dit laatste punt is mij dus door ChatGPT zelf aangereikt op de vraag: geef me tien ideeën hoe ChatGPT te gebruiken voor een preek of bijbelstudie. En ja, ik heb de tekst voor deze column laten checken door ChatGPT. Het antwoord staat hieronder ook als extraatje vermeld.

Conclusie
ChatGPT is net een soort persoonlijke assistent waar je mee kan overleggen en die ontzettend veel weet en waar je alles tegenaan kan gooien. Maar je moet het niet zelf de tekst laten schrijven. Het is niet heel erg goed in theologie. Het geeft je zowat bij elk antwoord een disclaimer dat er allerlei interpretaties zijn en je echte theologen moet raadplegen. Desondanks is het in vele opzichten bruikbaar als een efficiënt hulpmiddel.
En ik kijk om eerlijk te zijn reikhalzend uit naar de dag (die er gewoon gaat komen!) waar de hele bijbel in de grondtekst, en desnoods met ALLE manuscripten in Hebreeuws en Grieks die er ooit gevonden zijn, zowel als alle vertalingen in alle talen, gebruikt zijn om de AI te trainen.
Vervolgens kan je hem ook volgooien met alle theologie tot op de dag van vandaag. Je krijgt dan een Biblehub op steroids in het kwadraat.
En als klap op de vuurpijl, kan dit in elke moedertaal die je maar wenst geraadpleegd en bevraagd worden.


In mijn volgende column zal ik uitleggen hoe je ChatGPT kan superchargen.


- - - - - - -

Naschrift 1: dit waren de clickbait titels.

  1. "Ontketen de kracht van ChatGPT: 7 verbluffende manieren om bijbelstudie en preekvoorbereiding radicaal te veranderen!"
  2. "Ontdek de ultieme bijbelstudie-hack: hoe ChatGPT uw prediking voor altijd kan transformeren!"
  3. "Van nul tot held: hoe ChatGPT de game-changer werd voor dynamische bijbelstudie en het maken van preken!"
  4. "De geheimen van ChatGPT ontsloten: de onmisbare tool voor predikanten en predikers overal!"
  5. "Zeg vaarwel tegen urenlang onderzoek: ChatGPT onthult 7 epische manieren om je bijbelstudie en preken een boost te geven!"
  6. "De toekomst van preken is hier: hoe ChatGPT de manier verandert waarop we bijbelse teksten benaderen!"
  7. "ChatGPT: de wonderassistent die elke predikant nodig heeft om onvergetelijke preken te houden!"
  8. "Breng een revolutie teweeg in uw preekstijl: 7 adembenemende technieken met ChatGPT voor krachtige bijbelstudie!"
  9. "Ontketen uw predikingspotentieel: hoe ChatGPT uw preken naar een geheel nieuw niveau kan katapulteren!"
  10. "Van zoeken naar zweven: hoe ChatGPT gewone preken transformeert in buitengewone ervaringen!"


Naschrift 2: Het antwoord van ChatGPT op deze column.

Dit was mijn vraag: Ik zal je de tekst geven van een column. Controleer deze op feitelijke onjuistheden en doe een paar suggesties om het te verbeteren of aan te vullen. Dit is de column: {tekst van de column}.

Dit was het antwoord:

Hier zijn een paar suggesties om de column te verbeteren en aan te vullen 

  1. Introductie: Voeg een inleidende alinea toe om de lezers te betrekken en hen een idee te geven van het belang van bijbelstudie en preekvoorbereiding. Leg uit waarom het gebruik van ChatGPT voor deze doeleinden relevant en waardevol is.
  2. Feitelijke nauwkeurigheid: Verduidelijk de beweringen over ChatGPT en zorg ervoor dat ze overeenkomen met de werkelijkheid. Controleer bijvoorbeeld of de bewering dat ChatGPT de kennis heeft van duizend keer Wikipedia en tienduizend keer accuratere resultaten geeft dan een zoekmachine juist is. Gebruik specifieke bronnen om de juistheid van deze claims te ondersteunen.1
  3. Nadruk op theologisch perspectief: Hoewel ChatGPT nuttig kan zijn bij bijbelstudie en preekvoorbereiding, benadruk het belang van theologische begeleiding en raadpleging van deskundigen. Verduidelijk dat ChatGPT geen theologische autoriteit is, maar eerder een hulpmiddel om ideeën te genereren en inzichten te verkennen.2
  4. Uitbreiding van tips: Voeg meer tips toe en geef gedetailleerdere voorbeelden van hoe ChatGPT specifiek kan helpen bij bijbelstudie en preekvoorbereiding. Denk aan aspecten zoals literaire analyse, historische kritiek, hermeneutiek en praktische toepassingen van Bijbelse principes3.
  5. Kritische reflectie: Moedig de lezers aan om kritisch te denken en de gegenereerde informatie van ChatGPT te evalueren. Wijs erop dat menselijke beoordeling en theologische afweging noodzakelijk zijn om de waarde en betrouwbaarheid van de verstrekte inzichten te bepalen.4
  6. Bewustwording van beperkingen: Geef duidelijk aan dat ChatGPT geen perfecte bron is en dat het antwoorden kan geven op basis van beperkte gegevens. Benadruk het belang van aanvullend onderzoek en het gebruik van andere betrouwbare bronnen om een grondig begrip van de Bijbel te ontwikkelen.5
  7. Afsluitende gedachte: Sluit de column af met een sterke conclusie waarin je de waarde van ChatGPT erkent als een hulpmiddel bij bijbelstudie en preekvoorbereiding, maar benadruk tegelijkertijd de onvervangbare rol van persoonlijke theologische studie, gebed en gemeenschapsbetrokkenheid bij het begrijpen en verkondigen van het Woord van God.6

Door deze suggesties toe te passen, kun je de column versterken en de lezers een evenwichtiger perspectief bieden over het gebruik van ChatGPT in bijbelstudie en preekvoorbereiding.



1  Ha ha!
2  Dit is de disclaimer die je telkens en overal bij krijgt.
3  Ja, prima.
4  Weer een disclaimer.
5  Weer een disclaimer.
6  Ja op zich heel prima, maar ook weer een verkapte disclaimer.

woensdag 14 juni 2023

030 - Bewijs voor een WERELDWIJDE vloed is vrijwel overal op aarde te vinden (getest door AI)

Discussies met atheïsten over het ontstaan van de aarde zijn voor de meeste mensen net zoiets als je auto naar een garage brengen: jij hebt geen verstand van al die techniek, je moet maar geloven wat ze er allemaal over zeggen, maar je krijgt wel een enorme rekening gepresenteerd. Als je dan wilt weten waarom, dan krijg je een bla-bla verhaal van allemaal technische details, waar je bij af moet haken.

Dus laten we het nog eens een keer over fossielen en aardlagen hebben. Maar dan heel basic, zonder ons te verliezen in honderdduizend details, zodat we het overzicht niet kwijtraken.

Ten eerste: de continenten drijven
De buitenste korst van de aarde bestaat uit zwaarder basalt onder de oceanen, terwijl de continentale platen van lichter graniet gemaakt zijn. Deze korst drijft als het ware op de plastische, vervormbare asthenosfeer, dat is de buitenste laag van de aardmantel. Tussen de, laten we zeggen ‘vloeibare’ asthenosfeer en de aardkorst bevindt zich een laag hard, maar vanwege de hoge druk toch nog relatief flexibel peridotiet, dat weer zwaarder is dan basalt. Dit heet de lithosfeer. Zie afbeelding hieronder.

Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Asthenosphere#/media/File:Subduction-en.svg

Dit klinkt allemaal ingewikkeld, maar je kan het het beste vergelijken met een zware man (oceaanbodem) en een slanke vrouw (continenten) die op een waterbed liggen. Door het gewicht van de man komt de vrouw omhoog en boven het zeeniveau uit.

Ten tweede: er is tektonische activiteit
Ja, onder de korst is er hete, vloeibare magma, waardoor de continentale platen bewegen. Er ontstaat nieuwe oceaanbodem en de platen botsen op elkaar, dan wel drijven uit elkaar. Dat noemen we: tektonische activiteit. Daardoor is de geologische structuur uiteindelijk overal complex, maar dat doet niet af aan het basisprincipe dat de continenten van graniet ‘drijven’ op de zwaardere onderlaag en omhoog gehouden worden door de zware oceaanbodem.

Ten derde: aardlagen zijn door water afgezet
Aardlagen zijn sedimentaire afzettingen. Dat wil zeggen: ze worden afgezet door, in en onder water.  Lees dit nog een keer. Je hebt water nodig om ‘afzettingen’ te krijgen. In dat woord ’ afzetten’ zit opgesloten dat kleine deeltjes door WATER meegenomen worden en AFGEZET worden. Dat is neerstrijken, tot stilstand komen op de bodem. Grote deeltjes worden eerder afgezet, kleine deeltjes later. Daardoor krijg je lagen. Dat heet aardlagen. Ik herhaal: door/in/onder water afgezet. Dat kan door rivieren, meren, vloedgolven, zeeën en oceanen gedaan worden in oplopende volgorde van hoeveel sediment ze af kunnen zetten. Wind- en woestijnafzettingen komen procentueel heel weinig voor. Het grootste deel van de afzettingen zijn marien, dwz van zeeén en oceanen. 

Ten vierde: verstening vindt in sedimentaire afzettingen plaats
Versteende fossielen worden vrijwel alleen in sedimentaire aardlagen gevonden. Vulkanische as kan ook organismes bedekken en isoleren, zodat fossilisering optreedt, maar dat betreft zeldzame uitzonderingen. Je kan ook mummificering hebben als dieren in een moeras of teerput terecht komen, maar dat is geen verstening. Dus de overgrote meerderheid van de fossielen wordt in door water afgezette lagen gevonden.
En dat is volstrekt logisch. Verstening is geen natuurlijk proces dat onderdeel is van de normale kringloop van deze wereld. Normaal is dat dieren doodgaan en óf gegeten worden, óf verteren en vergaan. Verstening kan daarom alleen plaatsvinden als het organisme begraven wordt in sediment en van lucht en zuurstof afgesneden is. Dan vergaat het niet, maar kristalliseert het na verloop van tijd.
Dit is daarom een heel belangrijke clou: fossielen ontstaan in door water afgezette sedimenten.

Ten vijfde: op alle drijvende continenten zijn (mariene) sedimenten te vinden
Over vrijwel de gehele aarde liggen er BOVENOP de boven het zeeniveau uitkomende, DRIJVENDE continenten soms wel kilometers dikke mariene aardlagen met daarin versteende fossielen.

Er liggen overal op aarde mariene afzettingen bovenop de drijvende continenten.
Vraag je nu eens af: hoe kan dat? Hoe kan er bovenop de lichtere, boven de zeespiegel uitstekende continenten door oceaan- en zeeWATER afgezette aardlagen ontstaan. Het simpele antwoord is: omdat zij onder water hebben gestaan.1

Volgende vraag: hoe kunnen de drijvende continenten onder water komen te staan? Het antwoord is: doordat de oceaanbodem door tektonische activiteit tijdelijk omhoog gekomen is en het water van de oceanen daardoor over de continenten spoelde.

Conclusie
De hele simpele, niet zo heel erg moeilijk te begrijpen conclusie is: overal op aarde hebben de continenten onder water gestaan. En daar waar zogenaamde rivier-, wind- en andere ‘land’-afzettingen zijn, kunnen deze getypeerd worden als tijdelijke kustgebieden, waar de werking van eb en vloed het landschap creëerde.

Ja maar, roepen de atheïsten dan, daar gingen miljoenen jaren overheen en soms stond het hier onder water en soms daar. Ja, ja. Dan hebben we dus HONDERDEN lokale oceaan-overstromingen gehad? Die kilometers dikke afzettingen op de continenten maakten, soms wel ter grootte van een half continent? Dan hebben de DRIJVENDE continenten maar liefst miljoenen jaren onder water gelegen, dan hier dan daar.

Laat ik het voor nu maar even zo stellen: als je die hele lange, vertroebelende tijdsfactor weghaalt uit de atheïstische leer van het ontstaan van de aardlagen, dan zie je een tijdelijke, door ongewone tektonische activiteit aangedreven, catastrofale, wereldwijde overstroming van al de continenten, waarbij massale sterfte van plant en dier IN WATER gebeurde, die in relatief korte tijd begraven en afgezet werden in sedimentaire aardlagen.

Sommige mensen zouden dat Noachs vloed noemen.

 

AI naschrift
Ik heb ChatGPT uiteraard niet kunnen overtuigen van het concept van Noachs vloed, omdat deze qua interne logica toch echt niet verder komt dan wat de ‘algemene consensus’ is. Toch heb ik bovenstaand gedachtegoed uitgebreid laten testen, waarbij ChatGPT regelmatig ‘zijn excuses maakte’ als ik op een inconsistentie wees. ChatGPT is wat dat betreft een soort vriendelijke atheïst, waarbij de emoties niet onmiddellijk hoog oplopen.

Zo blijft ChatGPT bijvoorbeeld voet bij stuk houden dat de immense Morrison Formatie (met massagraven van dinosauriërs) continentale (dat is niet door oceaan of zee veroorzaakte) afzettingen zijn, maar wél regelmatige 'mariene incursies' gehad heeft. Hoe zulk lokale incursies dan plaats zouden hebben moeten vinden bovenop de drijvende continentale platen, blijft een raadsel gehuld in een heleboel algemeen bla bla en herhalingen. Toen ik suggereerde dat ik ‘continentale afzettingen met regelmatige lokale mariene incursies’ een kustgebied zou noemen waar de getijden-werkingen van eb en vloed hun sporen achtergelaten hebben, werd grif beaamt dat dat het geval moest zijn geweest. Bij het zakkende water van de vloed (en het gelijktijdige omhoogkomen van het gebied door botsing van de platen) zijn ook zulke hooggelegen gebieden namelijk tijdelijk een dergelijk kustgebied geweest. Maar de conclusie dat dat met Noach te maken zou hebben, kan AI dus niet trekken, want zo is het niet getraind.


1  Overigens zijn plaatjes met dwarsdoorsnedes van sedimentaire lagen die bovenop de continentale platen liggen, die zelf weer bovenop de aardkost drijven, nauwelijks tot niet te vinden. Je ziet óf schema’s van de aardkorst (zoals het plaatje van wikipedia), óf dwarsdoorsnedes van aardlagen. Zou je ze namelijk samen zien dan zou het meteen opvallen dat het raar is.

woensdag 7 juni 2023

029 - Waarom ik (onder anderen) Poetin NIET 70x7 maal vergeef

Één van de meest voorkomende problemen bij bijbeluitleg is dat je één tekst neemt en dit tot het extreme doortrekt. Want het staat er toch zo? En dit is zelfs mogelijk met een groep van teksten.

Zo hadden wij in de tijd dat ik voor Youth for Christ werkte, te maken met een zwerver die regelmatig in onze koffiebar kwam. Het bleek uiteindelijk, niet omdat hij het evangelie graag wilde horen of enig gezelschap zocht, maar om zijn slag te slaan als iemand weer eens een portemonnee onbeheerd liet, of een fiets niet goed vastgezet had. Wij waren een inkomstenbron voor de man. Maar hij deed zich voor als iemand die tot geloof wilde komen en geholpen wilde worden. En wij wijzen niemand af natuurlijk. Als hij gesnapt werd, kwam hij met hangende pootjes aanzetten en vroeg om vergeving. En tja, weiger dat dan eens.
Hij had kans gezien onderdak te krijgen in een pand waar jeugd van een kerk uit Eindhoven woonde. Hij mocht een scooter van één van hen lenen, die hij prompt meenam en verkocht. Dat was behoorlijk wat geld voor een student. Hij vroeg de jongen om vergeving waar ik bijstond. Met de grootst mogelijke moeite en tranen in de ogen vergaf de jongen hem. 

Wil je mij vergeven, vroeg hij. Nee, zei ik.

Toen ik doorkreeg wat zijn spel was, verklaarde ik hem tot ongewenst persoon in onze koffiebar en weigerde hem toegang. Hij belde een keer aan... Ik deed de deur open... Wil je me vergeven, vroeg hij? Nee, zei ik. Dat had hij niet verwacht. Hij werd boos, dan was ik geen goede christen volgens hem, waarom wilde ik hem niet vergeven? Omdat jij geen berouw heb, zei ik, jij vraagt alleen maar om vergeving, zodat je verder geen problemen krijgt, maar je doet het zo weer als je de kans krijgt. En zo werkt het dus niet. Hij droop af.
Later snapte ik hem, terwijl hij weer een fiets aan het jatten was van achter ons pand.

Poetler

Maar goed, wat moet je dan met deze tekst?

Mattheüs 18:21 Toen kwam Petrus naar Hem toe en zei: Heere, hoeveel keer zal mijn broeder tegen mij zondigen en ik hem vergeven? Tot zevenmaal toe?
22 Jezus zei tegen hem: Ik zeg u: niet tot zevenmaal, maar tot zeventig maal zevenmaal.

Als je dit tot het extreme doortrekt, moet je zondaars telkens maar weer vergeven. Toch?
Het tegengif tegen extremistische uitleg is echter te vinden bij Johannes.

1 Johannes 5:16 Als iemand zijn broeder ziet zondigen, een zonde niet tot de dood, dan moet hij tot God bidden, en Hij zal hem het leven geven, namelijk aan hen die niet zondigen tot de dood. Er is een zonde tot de dood; daarvoor zeg ik niet dat hij moet bidden.
17 Elke ongerechtigheid is zonde; en er is zonde die niet tot de dood leidt.

Er is een zonde tot de dood; daarvoor zeg ik niet dat hij moet bidden.

In de eerste plaats wordt er bij Petrus gesproken over BROEDERS (en dus ook zusters). Het gaat niet over Jan en Alleman. In de tweede plaats gaat het daar over alledaagse zonden, niet over doodzonden, zoals Johannes beschrijft.
Als Petrus naar Jezus toegaat, zegt hij zoveel als: mijn medegeloofsgenoot houdt er bijzonder onhebbelijke gewoontes op na, die mij mateloos irriteren en niet naar Uw wil zijn. Hoe vaak moet ik dat maar laten gebeuren? Petrus zegt niet: mijn criminele buurman heeft inmiddels zes van mijn twaalf kinderen vermoordt, zal ik hem nog één keer vergeven en daarna niet meer?

Als je Jezus’ 70x7 keer los bekijkt van de rest van de bijbel en tot het uiterste oprekt, dan krijg je rare dingen. Wij maken in onze wetgeving een verschil tussen civiele zaken en juridische zaken. Civiele zaken zijn: de buurman laat zijn boom over de schutting groeien en ik krijg alle bladeren in de tuin om op te ruimen. Of: de buurman heeft keiharde muziek aan en ik kan niet slapen. Dat zijn zonden niet-tot-de-dood. Zonden tot de dood zijn criminele zonden waarop naar de wet van Mozes de doodstraf stond. Zoals overspel bijvoorbeeld.

En dus vraagt Petrus ook niet: hoe vaak moet ik mijn broeder vergeven die met mijn vrouw slaapt. Zeven keer?
70x7 gaat over alledaagse, niet-criminele zonden tussen gelovigen onderling. Wij moeten uiterst(!) verdraagzaam zijn ten opzichte van elkaar.

Maar als je daar wij-moeten-alles-en-iedereen-instant-vergeven van maakt, dan moeten we ‘broeders’ die aan kleine kinderen zitten ook maar vergeven in plaats van de kerk uitzetten? Zie je hoe dit domweg niet klopt?

Vergeving heeft pas zin als de ander berouw heeft, als er sprake van bekering is. Laat dat eerst maar eens blijken dan.

Ik geloof eerder dat zulke mannen de behandeling van de farao krijgen. 

Wat Hitler en Poetin betreft: zulke mannen zijn zo ver heen en van God afgedwaald dat zij niet plotsklaps tot geloof zullen komen en vergeven worden. Laten we wel wezen. Ik geloof eerder dat zulke mannen de behandeling van de farao krijgen. Dat God hun hart verhard en het kwaad dat zij veroorzaken op hun eigen hoofd terecht laat komen als een oordeel.

Dus om de vraag van deze column concreet te beantwoorden: Poetin is mijn broeder niet, maar een tegenstander van mens en God en zijn zonden zijn geen onnozele dingen, maar grote doodzonden. Voor hem is er misschien vergeving als hij net zoals Zacheüs iedereen die hij tekort gedaan heeft viervoudig terugbetaalt (zie Lukas 19:8). Maar jij en ik weten maar al te goed, dat dat NOOIT gaat gebeuren.

Nee, mijn gebed in dit geval is dat van Openbaring 6:10 “Tot hoelang, heilige en waarachtige Heerser, oordeelt en wreekt U ons bloed niet aan hen die op de aarde wonen?” 

 

Zo, dat moest ik even kwijt.

Aanbevolen post

013 - Als God een koe is...

Stel je eens even voor dat er intelligent leven op Mars ontdekt is. En dat wij en zij graag kennis uit willen wisselen. Voor de goede orde: ...

Populaire posts